tag:blogger.com,1999:blog-82453522299220188172024-02-08T04:22:20.791-08:00संस्कृति चिन्तनसनातन वैदिक सभ्यता एवं संस्कृतिमें गूढ रहस्योंका तार्किक एवं वैज्ञानिक चिन्तन का नम्र प्रयास भी संस्कृतिसेवा ही हैं ।Vichar Vatikahttp://www.blogger.com/profile/13823257620101818544noreply@blogger.comBlogger4125tag:blogger.com,1999:blog-8245352229922018817.post-14013578126455148042011-04-30T23:36:00.000-07:002011-04-30T23:36:35.490-07:00यज्ञोपवित का महत्व જનોઈ શા માટે ?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> <div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>પ્રાસ્તાવિક</strong> </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">- </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિશ્વમાં સનાતન વૈદિક સંસ્કૃતિની સર્વોપરિતાને શનૈઃશનૈઃ સર્વમાન્યતા મળતી જાય છેં</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિજ્ઞાનનાં કેટલાય ગૂઢ રહસ્યો આજે ભૌતિક જગતમાં પ્રયોગાત્મક સિદ્ધ થતાં જાય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આપણી સનાતન પરંપરાઓનું અનુસરણ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અનુશીલન અને સંશોધન વિશ્વસ્તરે વ્યાપક બનતું જાય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્યારે આ દિશામાં આપણી જીજ્ઞસા સતેજ થવી જ જોઈએ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જોકે વિશ્વની ઘણી બધી સંસ્કૃતિઓમાં આપણાં જેવા જ સંસ્કારો એક યા બીજી રીતે થાય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે આપણે આ લેખના ઉપસંહારમાં જોઈશુ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સનાતન વૈદિક પરંપરામાં આવાં સોળ સંસ્કાર બતાવ્યા છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને તે સંસ્કારોનું જતન આજ પર્યન્ત થતું આવ્યું છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેવાં કે મુંડન</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિત</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિવાહ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સિમંત</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અંત્યેષ્ટી વગેરે વગેરે અને આની પાછળ લખલૂટ ખર્ચ પણ કરીએ છીએ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ લેખ દ્વારા આવાં સંસ્કારોને સમજવાનો પ્રયાસ કરીએ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શાસ્ત્રો પણ કહે છે </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्वामिनः फलश्रुतेः </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अत्रि</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કોઈપણ કાર્ય અર્થાનુસંધાનથી એટલે કે સમજીને કરવામાં આવે તો તેનું ફળ વિશેષ મળે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પોલીશ કે ટપાલી આખા ગામમાં ફરે છતાં ય જે પદ્ધતિસરનું અને સમજદારીપૂર્વકનું જોગીંગ કરે તેનું ફળ વિશેષ હોય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રામનામ ની અસર જરૂર છે પણ એક સામાન્ય માણસનાં રામ રામ બોલવામાં અને એક ઉપાસક કે તપસ્વીનાં રામ રામ બોલવાંમાં ઘણો ફરક પડે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>સંસ્કાર અને સુધારો</strong> </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">- </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કોઈપણ કાળે અને કોઈ પણ દેશ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રદેશમાં સુધારો અને સંસ્કાર આવકાર્ય જ હોય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પરંતુ આ બન્નેનું સંતુલન જળવાવું અતિ મહત્વનું છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બજારમાંથી અનાજ લાવી તેને સાફ કરવું</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વીણવું</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ધોવું કે સુકવી તેલયુક્ત કરી કે પારાની ગોળીસાથે કોઠીમાં ભરવું અને તેમાંથી શુદ્ધતાથી રસોઈ બનાવવી તે અનાજનાં સંસ્કાર અને આજ અનાજમાંથી અલગ અલગ વાનગીઓ બનાવવી તેને રોચકરીતે પીરસવી તે સુધારો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બજારમાથી લાવેલી કાકડી ટમાટર ને ધોઈ સાફ કરી સમારવા તે સંસ્કાર અને તેને પ્લેટમાં સુંદરરીતે ગોઠવવા કે સજાવવા તે સુધારો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સંસ્કાર અને સુધારો બન્ને આવકાર્ય છે અને એકમેકના પૂરક પણ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બજારમાંથી લાવેલ ફળોને ધોયા કે સાફ કર્યા વીના જ સુંદરરીતે સમારી ને સજાવવાથી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેના પર રહી ગયેલાં જંતુનાશક દવા કે માટી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કચરો સ્વાસ્થ્યને હાનીપ્રદ બની જાય</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેવી જ રીતે સાફ કર્યા પછી પણ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમ તેમ સમારી પ્લેટમાં ઢગલો કર્યો હોત તો પણ અરૂચીકર બની રહે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ બન્ને જરૂરી છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પરંતુ સંસ્કારના ભોગે સુધારો તો ક્યારેય લાભપ્રદ ન હોઈ શકે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બન્નેનો વિવેકયુક્ત સમન્વય જ હિતકારી હોય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>સંસ્કારનું મહત્વ – </strong>સંસ્કાર વારંવાર અથવા સમયાન્તરે ભિન્નભિન્ન પ્રકારે કરવા પડે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એક વખત સાફ કરી અનાજ ભર્યા પછી પણ સમયાંતરે તેને ચાળવું ઝાટકવું અથવા તો રસોઈ બનાવતાં પહેવાં વીણવું કે ધોવું જોઈએ નહીં તો અંદર જો જીવ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જંતુ પડી ગયા હોય તો આહાર શુદ્ધિ જળવાતી નથી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દર દિવાળી કે તહેવારોમાં ઘરની સફાઈ કરવી પડે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેથી તેનાં પર જામેલો કરચો નીકળી જાય વસ્તુ મૂળરૂપે દેખાય</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ જન્મથી લઈ આજીવન સોળ પ્રકારનાં સંસ્કાર આપણે ત્યા વિકાસ પામ્યા છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અનેક જન્માન્તરોનાં સંસ્કારોને</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિચારોને લઈ માનવ જન્મ પ્રાપ્ત થાય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમાં પૂર્વની સારી નરસી ટેવોની અસર જોવાં મળે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અનેક જન્માન્તરોમાં માતાનું પયપાન કર્યુ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેથી તે પ્રથમ દિવસથી જ આવડી જાય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એક જ પરિવારનાં બે ભાઈએનો સમાન ઉછેર થવા છતાં</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેમના જીવનમાં ઘણીવાર મોટું અંતર હોય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સારા સંસ્કાર છે તેને ઉજાગર કરવા અને જે<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>કુટેવો સ્વભાવગત આવી હોય</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેને દૂર કરવાથી જ જીવન વિકાસશીલ બની શકે</span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तमसोमा ज्योतिर्गमय </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ની યથાર્થતા પ્રાપ્ત થાય</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ જન્મમાંજ ઉત્તમ જ્ઞાન</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિજ્ઞાનની ક્ષિતજોને પ્રાપ્ત કરીએ તે મહત્વનું છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને આ સત્યને આત્મસાત કરી સનાતન વૈદિક પરંપરામાં </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગર્ભાધાનાદિ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સોળ પ્રકારનાં સંસ્કાર મૂકવામાં આવ્યા છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સામાન્યરીતે બાળકનાં જન્મમાં બે પ્રકારનાં દોષ રહી જાય છે જે તેનાં સર્વાંગી વિકાસમાં અવરોધક બનતા હોય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. (</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બૈજિક દોષ </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગાર્ભિક દોષ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બૈજિક દોષ – માતાનું રજ એને પિતાનું વીર્ય એ બાળકનું બીજ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અનુચિત કાળમાં – સમયમાં કે પરિસ્થિતિમાં આધાન થવાથી તે દોષો નવજાતનાં સહજ બની જાય છે અને તેથી જ ઘણી વખત તો શારિરીક ઊણપ કે બૌદ્ધિક વિકાસમાં પણ મર્યાદા બની જાય છે તો કેટલીક વખત ગર્ભમાં બાળકનો પર્યાપ્ત વિકાસ પણ નથી થતો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગાર્ભિક દોષ – ગર્ભાધાન પછી માતાએ આહાર વિહારમાં ઘણો વિવેક રાખવો જોઈએ નહીં તો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેની અસર ગર્ભસ્થ શીશુ ઉપર પડે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સાત્વિક આહાર</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિહાર અને ધાર્મિક વાંચન શ્રવણની અસર બાળક ઉપર પડ્યા વગર નથી રહેતી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">માતાએ સાંભળેલી ચક્રવ્યૂહની વાત અભિમન્યુને ગર્ભમાંથી જ જાણવા<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>મળી ગયેલી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને પિતાની પાઠશાળામાં થતાં શાસ્ત્રાર્થ અને વેદાધ્યયનની અસર અષ્ટાવક્ર ઉપર જન્મપૂર્વેથી જ પડેલી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તો દિતિનાં વાસનાયુક્ત વ્યવહારથી ગર્ભસ્થમાં આસુરી સંસ્કાર આવ્યા તે સર્વવિદિત છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવી કથાઓ ઈસ્લામ અને બાઈબલમાં પણ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં દોષોનાં ઉન્મૂલન માટે તાર્કિક અને વૈજ્ઞાનિક ધોરણે જે પ્રક્રિયાઓ સનાતન સભ્યતામાં સ્વીકારી તેને આપણે સંસ્કાર કહીએ છીએ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જાતકના જન્મ પૂર્વ અને પશ્ચાત આવાં સંસ્કાર કરવામાં આવે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દા</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગર્ભાધાન</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સીમંતાદિ જન્મ પૂર્વના સંસ્કાર અને મૂંડન</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિતાદિ જન્મ પછીનો સંસ્કાર</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવો જ એક મહત્વનો સંસ્કાર એ યજ્ઞોપવિત સંસ્કાર</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>યજ્ઞોપવિત સંસ્કારનો ઉદ્ગમ </strong>આ સંસ્કાર અતિ પ્રાચીન કાળથી અસ્તિત્વમાં આવેલ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સૃષ્ટિનાં પ્રારંભકાળ એટલે કે આ સંસ્કારને અતિપ્રાચીન ઋગ્વેદ કાલીન ગણી શકાય</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઋગ્વેદનાં દશમાં મંડળમાં તેનું પ્રમાણ મળે છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवा एतस्यमवदन्त पूर्वे सप्त ऋर्षयस्तपसे ये निवेदुः । भीमा जाया ब्राह्मणस्योपनीता दुर्धा दधाति परमे व्योमन् ।। ऋग्वेद १०</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">१०९</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">४ ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અતઃ અતિપ્રાચીન કાળમાં સપ્તર્ષિગણે યજ્ઞોપવિતમાં બ્રાહ્મણની મહાન શક્તિનાં દર્શન કર્યા છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ બ્રાહ્મણ ગ્રંથોમાં અને ઉપનિષદોમાં તેનું મહત્વ સિદ્ધ થયેલું છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેનાં ઉદ્ગમ વિષે પણ એક ઉક્તિ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्राह्मणोत्पादितं सूत्रं विष्णुना त्रिगुणीकृतम् । कृतो ग्रन्थिस्त्रिनेत्रेण गायत्र्या चाभिमंत्रितम् ।। साम</span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">छान्दोग्य सूत्र परिशिष्ट रहस्य विवेचना</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ આ સંસ્કારનો ઉદ્ગમ કે ઉત્પત્તિ અતિ પ્રાચીન છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેની રચના સ્વયં પરમાત્માએ કરી હોય અને મહત્વ સપ્તર્ષિઓએ ગાયું હોય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેની ઉત્પતિ પ્રજાઓનાં સર્જક </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रजापतेर्यत्सहजं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> પ્રજાપતિની સાથે થઈ હોય</span><span lang="GU" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેનો વિશેષ વિચાર કરવો રહ્યો</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>યજ્ઞોપવિત સંસ્કારનો ઉદ્દેશ્ય – લક્ષ્ય <span style="font-family: Times New Roman;">- </span></strong></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ સંસ્કારનો ઉદ્દેશ્ય સમજીએ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ તો<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>જનોઈનાં જોટાની કિંમત માંડ બે રૂપિયા થતી હશે</span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જયારે તે બે રૂપિયાનો દોરો પહેરવાં પાછળ પાંચ હજારથી પચ્ચિસ હજારનો ખર્ચ થાય છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એક તો બ્રાહ્મણ ભાગ્યે જ પૈસાવાળો હોય અને તેમાંય આઠ વર્ષની ઉંમરે જનોઈ તો દેવી જ પડે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગરીબ બ્રાહ્મણ પણ જનોઈ પાછળ આજની મોંઘવારીમાં ઓછામાં ઓછા પાંચ હજારનો તો ખર્ચ કરે જ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આજની આવી આર્થિક વિકટ સ્થિતિને લક્ષ્યમાં લઈ સમૂહ યજ્ઞોપવિતનો પરિર્તનનીય વિચાર પ્રચલિત થયો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છતાંય તેમાં પણ બધું મળી</span><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રતિ બટુક ઓછામાં ઓછાં</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આઠ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દશ હજારથી ઓછો ખર્ચતો સંભવ જ નથી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">હવે પ્રશ્ન એ થાય કે બે રૂપિયાનો દોરો પહેરવાં દશ હજારનો ખર્ચ કેમ કરવાનો </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">? </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આનો જવાબ તેનાં ઉદ્દેશ્ય અને મહત્વ જાણવાથી જ પ્રાપ્ત કરી શકાશે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે બહુધા અપ્રકાશિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બહુજન સમાજને ક્વચિત યજ્ઞોપવિતની ઉપયોગિતા કે ઉદ્દેશ્ય જ્ઞાત નહીં હોય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેમને મન યજ્ઞોપવિત રાખવાનાં ત્રણ કારણ હોઈ શકે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. (</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બરડામાં ખૂજલી કરવા </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ચાવી લાગવવા – કીચેઈન તરીકે અને </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સોગંદ ખાવાં</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને આને લીધે જ આજે યજ્ઞોપવિત ઉપેક્ષિત થતી જાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रतिर्विप्रस्य सूत्रत्वे </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રમાણે બ્રાહ્મણોનાં અધઃપતનનું મૂખ્ય કારણએ છે કે તેમનાંમાં રૂઢીઓ તો રહી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પણ જ્ઞાનજીજ્ઞાસા જતી રહી અને જનોઈને<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>કેવણ બ્રાહ્મણત્વનાં ગૌરવ કે ઓળખાણનું એક સાધન જ બનાવી દેવાયું</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यज्ञोपवीतस्योत्पत्तिं यो न जानाति वै द्विजः । स मूढो भारवाही च वृषभो नस्तिको यथा ।। निष्फलं वहते भारं यो न जानाति लक्षणम् । कर्मवाह्यो द्विजो नूनमपूज्यो लोल निन्दितः ।। ब्रह्मतत्त्वं न जानाति ब्रह्मसूत्रेण गर्वितः । तेनैव स च पापेन विप्रः पशु उपाहृतः</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> શાસ્ત્ર આવાં બ્રાહ્મણોને પશુઓથી પણ હલકી શ્રેણીમાં ગણવાનો આદેશ આપે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે યજ્ઞોપવિતની ઉત્પત્તિ લક્ષણ કે મહત્વ નથી જાણતાં તેઓ બળદની જેમ જનોઈનો કેવળ ભાર જ વહન કરે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં જીજ્ઞાસારહિત બ્રાહ્મણોને નિંદ્ય ગણવા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કહેવાતાં બુદ્ધિવાદી યુગમાં કે ઉંચા આઈ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ક્યૂ નાં સમયમાં કોઈને જનોઈનાં રહસ્યો તપાસવાની જીજ્ઞાસા ન થાય તે આશ્ચર્યજનક નથી લાગતું </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જનોઈને બ્રહ્મસૂત્ર પણ કહેવામાં આવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સૂત્રના બે અર્થ પ્રચલિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એક જેમાં જ્ઞાન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિજ્ઞાનના ગૂઢ રહસ્યો સ્વલ્પ અક્ષરોમાં સમાયેલા છે તે જેવાં કે ભક્તિસૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યોગસૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રહ્મસૂત્ર વગેરે અને બીજૂ તાંતણાઓનું ગૂંથેલુ સૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જનોઈમાં આ બન્ને અર્થ સમાયેલા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અત્રે સૂત્ર પ્રતિકાત્મક પણ છે અને પ્રત્યક્ષ મહત્વ પણ ધરાવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે ક્રમશઃ સમજીએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઋગ્વેદમાં યજ્ઞોપવિતની આવશ્યતાનાં ત્રણ કારણો આ પ્રમાણે છે – </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">त्रिरस्यता परमासन्ति सत्यास्यार्हा देवस्य जनि मान्यग्ने । अनंते अन्तः परिवीत आगाच्छुचिः शुक्रो अहोंरोरूचानः ।। ४</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">७</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">१ ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સત્ય વ્યવહાર દ્વારા પરમ સત્યની સમીપ પહોંચવું – આવાં સત્યને આત્માસાત્ કરી નિર્ભિક અને દૈદિપ્યમાન જીવન જીવવું અને દિવ્ય શક્તિઓને આત્મસાત કરી બ્રહ્મેકાત્મ્યનું અનુસંધાન કરવું</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ટૂંકમાં આત્મશક્તિનો વિકાસ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જ્ઞાનોપાર્જન અને બ્રહ્મને આત્મસાત્ કરવું એ યજ્ઞોપવિતનું લક્ષ્ય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેનાં માટે બ્રહ્મચર્ય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">નિષ્ઠા અને તપની જરૂર પડે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">માટે જ જનોઈ વખતે બટૂકને મેખલાં મૌજીબંધન પણ કરવાંમા આવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કુમારાવસ્થામાં જ આ સંસ્કાર થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કુમાર એટલે કુત્સિત્ મારઃ – મુગ્ધાવસ્થા જ્યાં કામ પોતાનું પ્રબળત્વ જમાવે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેવી ઉંમર અને જો આ સમયે કામ પર સંયમ ન થાય તો</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અનંત શક્તિ આત્મસાત ન કરી શકાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેથી બ્રહ્મચર્યનો પ્રથમ ઉપદેશ મેખલાં બંધનદ્વારા કરવામાં આવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ટૂંકમાં</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> स ओतः प्रोतश्च विभूः प्रजासु – यजुर्वेद </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>અને </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">येन भूताव्यशेषेण द्रक्ष्यस्यात्मन्यथो मयि </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કાળની પ્રતિ ક્ષણમાં અને બ્રહ્માંડની પ્રતિ કણમાં વ્યાપ્ત બ્રહ્મને આત્મસાત્ કરવાંનો સંનિષ્ઠ સંકલ્પ એટલે ઉપનયન સંસ્કાર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિતમાં યજ્ઞ અને ઉપવીત એમ બે શબ્દ સંધિગત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમાં યજ્ઞ એટલે સ્વયં વિષ્ણુ – જેમાંથી અનેક બ્રહ્માંડોની રચના થઈ તે મહાશક્તિ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ વાત યજ્ઞમિમાંસા વાળા લેખમાં સવિસ્તર વૈજ્ઞાનિક અભિગમ સાથે સમજીવેલ છે જે ૧૯૯૭માં એક પુસ્તિકારૂપે પ્રકાશિત થયેલ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને ઉપવીત </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">- </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવી શક્તિને જેના દ્વારા પ્રાપ્ત કરી શકાય તેવું દિવ્ય સૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यज्ञेन यज्ञस्य यज्ञाय यज्ञाद्वा उपवीतं यज्ञोपवीतं – आर्यज्ञान प्रतिज्ञासुत्रम् – सूचनाद्वेष्टनाद्वा सूत्रं । वैदिक धर्माय वेष्टितं वा तदर्थचिन्हम् ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞદ્વારા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞમાટે યજ્ઞની</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રહ્મની</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">નજીક જેના દ્વારા જઈ શકાય તેવું સૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પરમ સત્યની સમીપ લઈ જતું સૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્મૃતિકારો લખે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यज्ञाख्यः परमात्मा य उच्यते चैव होतृभिः । उपवीतं ततोस्येदं तस्माद्यज्ञोपवीतकम् ।। सूचनाद्ब्रह्मतत्वस्य वेदतत्वस्य सूचनाद् । तत्त्सूत्रमुपवीतत्वाद् ब्रह्मसूत्रमिति स्मृतम् ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ટૂંકમાં આ સૂત્ર બ્રહ્મવિદ્યા અને વેદદ્વારા પરમાત્માનું સૂચન કરતું હોવાથી તેને બ્રહ્મસૂત્ર કહેવાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">येन सर्वमिदं प्रोक्तं सूत्रे मणि गणा ईव । तत्सूत्रं धारयेद्योगी योगतत्त्वं च दर्शिवान् ।। धारणात्तस्य सूत्रस्य नोच्छिष्टो न शुचिर्भवेत् । सूत्रमन्तर्गतं येषां<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ज्ञान यज्ञोपवीतिनाम् ।। ब्रह्मोपनिषद् ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેનાં ધારણ કરવાથી યોગ અને બ્રહ્મ બન્ને સહજસાધ્ય </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">- </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આત્મસાત્ થાય છે તે સૂત્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">હવે જ્યારે સૂત્રની વાત કરીએ ત્યારે સૂત્ર અનેક તાંતણાઓમાંથી બનેલું હોય અને જ્ઞાન પણ સૂત્રાત્મક હોય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેના એક સૂત્રમાંથી સ્વતંત્ર ગ્રંથો બની શકે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેવાં ગૂઢાર્થ સમાહિત હોય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવું બ્રહ્મસૂત્ર ચોક્કસ માપનું અને તંતુઓનું બનેલું હોય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેની રચનાની સાથે બ્રહ્મસૂત્ર કે યજ્ઞોપવીત વિષે વધુ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થશે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આપણાં વેદો અતિ પ્રાચીન અને અપૌરૂષેય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેની રચના સ્વયં પરમાત્મા દ્વારા જ થઈ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે ઘણી બધી જગાએ સિદ્ધ થયેલું સનાતન સત્ય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને આ વેદોમાં જ્ઞાન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઉપાસના અને કર્મને લગતાં ઘણાં મંત્રો છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મંત્રોમાં અનંત શક્તિ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે દિવ્ય શક્તિ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે મંત્રમાં પ્રતિપાદિત થતી હોય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેનાં દેવતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એ મંત્રનાં દેવતા કહેવાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વળી આ શક્તિ તો અનંતકાળથી હતી જ પરંતુ તે સત્યને આત્મસાત્ જે ઋષિએ કરી તેઓ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તે મંત્રના દૃષ્ટા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઋષિ કહેવાયાં અને તે મંત્રોનાં અક્ષરો અને બોલવાની પદ્ધતિને આધારે તેનાં છંદ નક્કી થયાં</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ પ્રત્યેક મંત્રમાં ત્રણ મહત્વની બાબતો હોય </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઋષિ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છંદ અને </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દેવતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેવી રીતે ન્યૂટનનાં ગુરૂત્વાકર્ષણનાં સિદ્ધાંત પહેલાં પણ પાકેલાં ફળ વૃક્ષ ઉપરથી નીચે જ પડતાં હતાં અતઃ ગુરૂત્વાકર્ષણ તો હતું જ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પરંતુ આ સત્યને આત્મસાત્ કરનાર ઋષિ ન્યૂટન કહેવાયા અને આ શક્તિને ગુરૂત્વાકર્ષણ કહવાયું</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વળી મંત્રો વર્ણોનાં બનેલા હોય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને પ્રત્યેક વર્ણની નિયત શક્તિ અને દેવતા હોય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કુલ ૫૧ અક્ષરોમાંથી જ ચાર વેદ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ચાર ઉપવેદ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અઢાર પુરાણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઉપપુરાણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઈતિહાસ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્મૃતિ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દર્શન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ન્યાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મિમાંસા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જ્યોતિષ આદિ અનેક વાઙ્મય બન્યું છે આજ અક્ષરોનાં સંયોજનથી સૂત્રો અને મંત્રો બન્યા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શાસ્ત્રમાં પણ કહ્યુ છે </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अकारादि क्षकारान्ता मातृकावर्ण रूपिणः</span><span style="font-family: Times New Roman;"><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં મંત્રોના ઉચ્ચારણથી નીયત સ્પંદનો થાય છે જે દિવ્ય ઊર્જાનાં શ્રોત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મંત્રોનાં ઉચ્ચારણ અને ચિંતનથી સર્જાતા સ્પંદનો દ્વારા આંતર્સ્ફોટ અને બાહ્યતરંગો સર્જાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આજ સત્ય મહાન વૈજ્ઞાનિક ન્યૂટને પણ સ્વકાર્યુ અને કહ્યું કે આ સમગ્ર બ્રહ્માણ્ડોની ઉત્પત્તિનું કારણ મહા સ્પન્દનો જ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. Earth is cause of high vibrations.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં દિવ્ય મંત્રોનાં અભ્યાસનો પ્રારંભ – વૈદિક શિક્ષાની દિક્ષા એટલે યજ્ઞોપવીત સંસ્કાર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવું દિવ્ય જ્ઞાન કેવળ ભૌતિક પરબળોથી જ પ્રાપ્ત ન થાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેમાં પરમાત્માનો અનુગ્રહ અત્યાવશ્યક બને છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગીતામાં આ વાત</span><span lang="GU" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મોક્ષ સંન્યાસ યોગમાં<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>અતિ સુંદરરીતે સમજાવી છે</span><span><span style="font-family: Times New Roman;">. </span><strong>अधिष्ठानं तथा कर्ता </strong>करणं च पृथग्विधम् । विविधाश्च पृथक्चेष्टा दैवं</span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">चैवात्र पञ्चमम् ॥</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;"> એટલે કે ખેતી કરવાં માટે જમીનની જરૂર પડે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">જમીન વગર ખેતી ન થાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">આ સિવાય ખેડૂત પણ હોવો જોઈએ</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">લેખક કે ડૉક્ટરથી ખેતી ન થાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ખેતીનાં સાધનો જેવાકે ટ્રેક્ટર</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">પાણી</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">બિયારણ</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ખાતર વગેરે પણ જોઈએ તેનાં સિવાય પણ ખેતી ન થાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">તો વળી ખેતી વિષયક જ્ઞાન પણ હોવું જોઈએ</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">કંઈ જમીનમાં શુ પાકે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">? </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ક્યારે ઘઉંનું કે બાજરીનું વાવેતર થાય </span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">? </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ક્યારે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">કેવું અને કેટલું<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ખાતર નાંખવું </span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">? </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">વગેરે વગેરે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">એ વિધિવિધાનનું જ્ઞાન પણ એટલું જ મહત્વનું છે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">પરંતું આ બધાથી પણ વધું પ્રકૃતિની કૃપા જરૂરી છે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ઉપરોક્ત બધું જ હોય પણ વરસાદ ન થાય તો</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">સુનામી આવી જાય તો</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">વાવાઝોડા આવે તો</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">તીડ પડી જાય તો</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ધરતી કંપ જેવાં તોફાનો આવે તો નિષ્ફળતા જ મળે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">આમ પરમાત્માની કૃપા એ</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">એક મહત્વનુ પરિબળ બની જાય છે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">આગળ જોયું તેમ મંત્રોનાં દેવતાઓની ગર્ભિત શક્તિ હોય છે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">આવાં વેદ</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">વેદાન્તનાં દિવ્ય રહસ્યો અને જ્ઞાન આત્મસાત થાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">તે માટે ગુરૂનાં મન સાથે તાદાત્મ્ય સંધાય અને વેદાદિ મંત્રોનાં દેવતાઓની કૃપા દ્વારા અગોચર શક્તિનું આપણાંમાં જાગરણ થાય તે જરૂરી છે</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">તો આ દેવતાઓ કઈ રીતે પ્રગટ થઈ આપણાં ઉદાત્ત મનોરથને પરિપૂર્ણ કરે છે તે એક સામાન્ય ઉદાહરણ દ્વારા સમજીએ</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રિઝર્વ બેંક નાણું છાપે ત્યારે કાગળ જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તે કાગણ ઉપર પ્રીન્ટીંગ થાય અને પછી તેના પર ગવર્નરની મહોર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">- </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સહી થાય એટલે એ કાગળ એક હજારની કિંમત ધરાવતો થાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ એક હજારનાં મૂલ્યની શક્તિને ધારણ કરવાં કાગળરૂપી દેહની જરૂર પડે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અગ્નિ સર્વવ્યાપક છે છતાં<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>અંધકારને દૂર અગ્નિદેવની જરૂર પડે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અગ્નિને પ્રગટ કરવાં દીવો કરવો પડે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને આ દીવાની જ્યોતને ધારણ કરવાં સૂતરનાં તાંતણાની વાટ બનાવવી પડે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેમ સુતરનાં તાંતણાના નિયત પરિમાણવાળી યજ્ઞોપવિતમાં તંતુદેવતાઓ રૂપે આવાં મંત્રોમાં રહેલ જ્યોતિર્મય દેવતાઓ પ્રગટ થઈ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પરમાત્માનું કે બ્રહ્મનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરાવવા સહાયભૂત થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને યજ્ઞોપવિતરૂપી દેહમાં સદૈવ આપણી સાથે રહે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એટલે યજ્ઞોપવિત એ મંત્રોનો</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વર્ણોનો જ્યોતિર્મય પવિત્ર દેહ પણ ગણાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>યજ્ઞોપવિત ની રચના <span style="font-family: Times New Roman;">- </span></strong></span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિતની રચનાને સમજવાથી ઉપરોક્ત વાતો સુશ્પષ્ટ થશે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિતમાં ત્રણ રહસ્યો અતિ મહત્વનાં છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. (</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણ સૂત્ર અને નવ તંતુ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છણ્ણું અંગૂલનું માપ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણ ગ્રંથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ બાબતો સંક્ષેપમાં વિચારીએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિત </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">- </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણ સૂત્ર અને નવ તંતુઓની બનેલી છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમાં નવ તંતુ દેવતાઓનું આહ્વાહન કરવામાં આવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नव प्राणान्न्वभिः<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>संमिमीते दीर्घायुत्वाय शतशारदाय । हरिते त्रीणि रजते त्रीणि अयसि त्रीणि तपसा विष्ठितानि ।। अग्निःसूर्यश्चन्द्रमा भूमिरापोद्योन्तरिक्ष प्रदिशो दिशश्च ।। आर्तवा ऋतुभिः सविदाना अनेन मा त्रिवृता पश्यन्तु – अथर्ववेद ५</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तिस्रो मात्रा मृत्युमत्यः प्रयुक्ता अनयोन्यसक्ता अनविप्रयुक्ता – प्रश्नोपनिषद् ।। यज्ञोपवीतं कुर्वीत सूत्रेण नवतान्तकम् । देवतास्तत्र वक्ष्यामि आनुपूर्वेण याः स्मृताः ।। ओंकारः प्रथमे तन्तौ द्वितीयेग्निस्तथैव च । तृतीयनागदैवत्यं चतुर्थे सोमदेवता ।। पंचमे पितृदैवत्यं षष्ठेचैव प्रजापतिः । सप्तमे मारूतश्तैव अष्टमे सूर्यमेव च ।। सर्वेदेवाश्च नवम इत्येतास्तंतु देवता ।। साम</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">छानेदोग्य सूत्र ।।</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रथम दौरके ऋग्वेदः यजुर्वेद द्वितीयके । तृतीये सामवेदश्च सूत्र संधौ अथर्वणः ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણ સૂત્રનો એક એવાં નવતંતુઓની યજ્ઞોપવિતમાં ત્રિરાવૃત્ત ત્રિગુણ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સત્વ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રજ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તમ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">થી પ્રવૃત્ત સમસ્ત સમષ્ટિની બ્રહ્મ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિષ્ણુ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રૂદ્રાત્મક શક્તિઓનું આહ્વાહન થાય છે</span><span style="font-family: Times New Roman;"><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણે દોરાંમાં વેદત્રયી ઋગ્યજુર્સામ અને ત્રણેનાં સાંધામાં અથર્વવેદ – વેદભગવાન સૂત્રદેહથી પ્રગટ થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમ દ્રૌપદીનાં ચીરહરણ પ્રસંગે ભગવાન વસ્ત્રાવતારરૂપે પ્રગટ થયા હતા તેમ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">નવ તંતુઓમાં ઓમકાર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રહ્મ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અગ્નિ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેજ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અનન્ત</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ધૈર્ય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ચન્દ્ર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શીતલતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સૌમ્યતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પિતૃઓ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્નેહ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વાત્સલ્ય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રજાપતિ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પાલન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પોષણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વાયુ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્વચ્છતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વહન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગતિશીતલા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સૂર્ય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આત્મતત્વ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રતાપ અને વિશ્વેદેવતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સમદર્શન રૂપે વિદ્યમાન થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છણ્ણું અંગુલાત્મક – જનોઈ ની લંબાઈ છણ્ણું આંગળ હોવી જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અહીં પરિમાણ અંગૂલાત્મક આપ્યુ કારણ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वेदाः पर्वसु तिष्ठन्ति वेदः पर्वसु गीयते । संहितांगूलि मूलके ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જ્યારે વેદનાં સ્વર લેવાય છે ત્યારે વેદો આંગળીનાં પર્વમાં પ્રતિષ્ઠિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને સસ્વર વેદ અંગૂલી દર્શન દ્વારા સાકૃત થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चतुर्वेदेषु गायत्री चतुर्विशतिकाक्षरी । तस्माच्चतुर्गुणं कृत्वा ब्रह्मतंतुमदीरयेत्<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>।। तिथिर्वारनक्षत्रं च तत्त्ववेदगुणान्वितम् । कालत्रयं च मासांश्च ब्रह्मसूत्रं हि पण्विधम् ।। सामवेदीय छान्दोग्य सूत्र । </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અર્થાત્ વેદનો અતિ પ્રતિષ્ઠાવાન મૂલ મંત્ર ગાયત્રી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેનાં ચોવીસ અક્ષરો થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ મંત્ર ચારે વેદોમાં પ્રતિષ્ઠિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ મહાન મંત્રનાં પ્રત્યેક વર્ણ પરમાત્માનાં દિવ્ય પ્રકાશમય શરીર છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેથી ચોવીસ ગુણ્યા ચાર બરાબર છણ્ણું દેવતા થાય </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अंगूलात्मको देव </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને આવાં અગૂલાત્મક – અંગૂષ્ઠાત્મક છણ્ણું દેવતાનાં દિવ્ય શરીર જેમાં પ્રકાશિત થાય છે તે યજ્ઞોપવિત</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તિથિ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વાર </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૭</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">નક્ષત્ર </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨૭</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">), </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તત્વ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વેદ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૪</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગુણ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કાળ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને માસ </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧૨</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મળી ૯૬ તત્વનાં દેવતાઓ અત્રે પ્રતિષ્ઠિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તો કેટલાંક વિદ્વાનોનાં મતે ૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મહાભૂત</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૫ તન્માત્રા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જ્ઞાનેન્દ્રિય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કર્મેન્દ્રિય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૪</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અંતઃકરણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રાણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૪</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અવસ્થા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દેહ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૬</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ભાવ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૬</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઊર્મી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૫</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કોષ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૬</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રિપુ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૯</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિષય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧૪</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દેવતા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૪</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વ્યવહાર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કાળ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગુણ અને ૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કર્મ મળી ૯૬ પદાર્થોનાં દેવતા પ્રતિષ્ઠિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અન્યત્ર લંક્ષં તુ વેદાશ્ચત્વારઃ એક લાખ વેદનાં મંત્રો છે તેમાં સામાન્ય વ્યવહારને લગતા એંસીહજાર મંત્રો છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સોળ હજાર ઉપાસનાકાંડને લગતાં મંત્રો છે બાકીનાં ચાર હજાર જ્ઞાનકાંડને લગતાં મંત્રો છે જે સન્યાસ કે વિરક્તિમાં આત્મસાત્ થાય તેનાં માટે શિખાસૂત્રની જરૂર નથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પરંતુ બાકીનાં મંત્રોની સંખ્યા છણ્ણું હજારની છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્રણ ગ્રંથી – આ ત્રણ ગ્રંથીનાં દેવતાઓ છે બ્રહ્મ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિષ્ણુ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રૂદ્ર અને તેમની શક્તિઓ છે સૃષ્ટિસ્થિતિસંહાર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આપણાં પાસે ત્રણ શરીર છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્થૂલ શરીર – હાડ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">માંસ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મજ્જા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્વચા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રક્તાવાળું પાંચભૌતિક શરીર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બીજું સૂક્ષ્મ શરીર જેમાં જ્ઞાનેન્દ્રિય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કર્મેન્દ્રિય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અંતઃકરણ ચતુષ્ટયાદિ રહેલા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને ત્રીજું કારણ શરીર અથવા વાસનામય દેહ – પૂર્વનાં સંસ્કાર અને કર્મવાસના જેના કારણે જન્મ અને યોનિ પ્રાપ્ત થઈ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. (</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ વાત મૂર્તિપૂજાનું રહસ્ય અને પંચદેવોપાસના નામની ૧૯૯૮માં પ્રકાશિત થયેલી મારી લઘુ પુસ્તિકામાં સવિસ્તૃત ઉદાહરણ સાથે સમજાવેલ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમાં શ્રીચક્ર અને પંચીકરણનું એક પરિષ્ટ જોડેલું હતું</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">). </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રહ્માન્વેષણમાં અવરોધક ત્રણ પ્રકારનાં મલ આડે આવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ છે </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૧</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવણમલ – જે સ્થૂલદેહને દુષિત કરે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જે આત્મતત્વ ની વિચારણા થી આ મલ દૂર થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૨</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">માયિકમલ – જે સ્થૂલદેહને ચલાયમાન કરે છે અને વિદ્યાતત્વ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સદ્વિદ્યાનાં ચિંતન મનન દ્વારા તેની નિવૃત્તિ થાય છે </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">૩</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કાર્મિકમલ – આ કારણ શરીર અથવા વાસનામય પૂર્વનાં સંસ્કારો દ્વારા અવરોધ કરે છે – જેની શિવતત્વ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શ્રદ્ધાયુક્ત ઉપાસના દ્વારા તેને દૂર કરી શકાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ ત્રણે અવરોધો ગ્રંથીરૂપે અવરોધક બને છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યોગ અને તંત્રમાં ગ્રંથિભેદનની વાત ખૂબ સૂક્ષ્મરૂપે સમજાવેલ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિતની ત્રણ ગ્રંથીનાં દેવતાઓ આ દિવ્યવિજ્ઞાનનો જ એક ભાગ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આયુર્વેદ અને ચરકમાં પણ આ વિષયની ચર્ચા મળે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>યજ્ઞોપવિત ના નિયમ – </strong>સામાન્ય રીતે યજ્ઞોપવિત સંસ્કાર ત્રણ વર્ણમાં પ્રચલિત છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રાહ્મણ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ક્ષત્રિય અને વૈશ્ય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને ત્રણેને આ સંસ્કારનો સમય તેમની જીવનશૈલી અને કુળ પરંપરાગત મનોવૃત્તિને ધ્યાનમાં લઈ અલગ અલગ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गर्भाष्टब्दे कुर्वीत</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्राह्मणोस्योपनायनम् । गर्भादेकादशेद्राज्ञो गर्भात्तु द्वादशे विशः ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સામાન્ય રીતે બ્રાહ્મણને આઠ વર્ષે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ક્ષત્રિયને અગિયાર વર્ષે તથા વૈશ્યને<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>બાર વર્ષે ઉપનયન સંસ્કાર કરવા જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આજકાલ કળિયુગમાં યોગ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કથા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જ્ઞાનની મંડીમાં દુકાન માંડીને અસંખ્ય ભગવાધારીઓ બેસી ગયા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મિડીયા અને સેલ્સ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કમીશન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એજન્ટો દ્વારા કરોડોની સંપત્તિનાં માલિક થઈ બેઠા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>શાસ્ત્રોનાં અભ્યાસ વગર આડેધડ વેદવિજ્ઞાનનાં મનસ્વીરીતે પ્રવચનો કરી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ જનતાની પરસેવાની કમાઈને તેમના આશ્રમરૂપી અડ્ડાઓમાં ઐયાશી કરવા પાખંડ આચરે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગમે તેને</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગમે ત્યારે અને ગમે તેમ વેદ મંત્રો ગવડાવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેમને વશિષ્ઠ અત્રિ કે વિશ્વામિત્રની વાતોમાં રસ નથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अदिक्षिता ये कुर्वन्ति जपयज्ञ क्रियादिका</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">...</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आर्षत्वात्साधु</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">.. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरूम्बीना वृथो मंत्र</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">.. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वेदो नारायणो साक्षादपौरूषेयः </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેવાં<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>અસંખ્ય શ્રુતિ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્મૃતિ પ્રમાણોને ક્યાંક તો તેઓ સમજી નથી શકતા અથવા ગોળીને પી ગયા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમને પ્રજાના કલ્યાણમાં કોઈ રસ નથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેમનાં જીવનમાં તપ અને સંયમ પણ નથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ક્યારેય એસી ગાડી વગર ફરતા નથી કે તાપ તડકો સહતા નથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પવિત્રતાનું તો નામોનિશાન પણ ન હોય અને પાખંડનાં વસ્ત્રો પર સફેદ કે ભગવા રંગ ચડાવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં અરબો ખરબોની સંપત્તિવાળા પાખંડીઓનું જીવન પવિત્ર હોઈ જ ન શકે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">કારણ અન્ન તેવો ઓડકાર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आहार शुद्धौ सत्त्वशुद्धि </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમનાં ચરણોમાં કાળાનાણાનાં ઢગલાં થતા હોય તેમનાં મન કે ચરિત્ર પવિત્ર ક્યાંથી હોઈ શકે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં ધૂર્ત</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પાખંડી લોકો માટે તક મળતા હું ક્યારે પણ લખવાનું ચૂકતો નથી કારણ કે તેઓ અનુકરણશીલ મનિષાયુક્ત સામાન્ય માણસોને તેમનાં ક્ષુલ્લક સ્વાર્થમાટે પદભ્રષ્ટ કરે છે અને લૂંટે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મારી વેબ સાઈટ પર તથા </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">http://gudhharth.blogspot.com/ </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્લોગ પર આવાં </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તક</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">) </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સાધુઓ માટે ઘણું ઘણું લખું છું અને તે દ્વારા સનાતન વૈદિક સંસ્કૃતિની સંરક્ષા કર્યાનો સંતોષ અનુભવું છુ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં નાના નાના સંપ્રદાયો ભારત માટે આતંકવાદથી પણ વધુ ખતરનાક સાબિત થશે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ખેર</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વિષયાન્તર નથી કરવું</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પૂ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શ્રી તુલસીદાસજીએ </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt;">बहुदाम सँवारहिं धाम जति । विषया हरि लीन्हि न रहि बिरती । तपसी धनवंत दरिद्र गृही । कलि कौतुक तात न जात कहीं । धनवंत कुलीन मलीन अपी । द्विज चिन्ह जनेउ उघार तपी । नाहि मान पुरान न बेदही जो । हरि सेवक संत सही कलि सो । कलिमल ग्रसे धर्म सब लुप्त भए सद्ग्रंथ । दंभिन्ह निज मति कल्पि करि प्रकट किए बहु पंथ ।</span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">કળિયુગમા અરબો</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">ખરોબોની સંપત્તિનાં માલિક</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">ટ્રસ્ટી સંતોની અછત નહીં હોય</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">વેદ</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">પુરાણ</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">શાસ્ત્રાદિમાં રસ નહી હોય પરંતું કેવળ તેમની વાક્પટુતાથી રોજ નવાં નવાં સંપ્રદાયો બનતા જશે</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">ભારતમાં ભૂખી જનતાને જ્યારે ખાવાં પર્યાપ્ત અન્ન ન હોય ત્યારે આ સંતો આલીશાન એસી મઠોમાં કરોડોની સંપત્તિનાં માલિક બની ઐયાશી કરે તે શું ઉચિત લાગે છે</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">આજનાં ભ્રષ્ટરાજકારણીઓ</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">આતંકવાદીઓ અને આવાં સંતોમાં કોઈ જ ફરક નથી</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Mangal;">આવાં પાખંડીઓને ખુલ્લા પાડવાં કટિબદ્ધ થવું એ પણ એક રાષ્ટ્ર અને સંસ્કૃતિની સેવા જ છે</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नाभिव्याहारयेद् ब्रह्म स्वाधानि नयनाट्टते ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शूद्रेण हि समस्तावद्यावद्वेदे न जायते<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>।। सदोपवीतिना भाव्य सदा बद्धशिखेन च । बौधायन ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જનોઈ દીધા પહેલાં બ્રાહ્મણનાં બાળકે પણ વેદપાઠ ન કરવો</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આજતો કે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્કૂલોમાં</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વાસ્તુ કે બેસણામાં પણ ગાયત્રી મંત્ર ગવાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને તે પણ સંગીતમય રીતે કેસેટોમાં વેચાય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ મંત્રની ગરિમાને કે પવિત્રતાને કોણ સમજશે </span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">? </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આવાં પવિત્ર મંત્રને ભાજીમૂળાં જેવો સાવ સામાન્ય બનાવી દેવાયો છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ મંત્રની દિક્ષામાટે યજ્ઞોપવિત સંસ્કાર આપવામાં આવે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ત્યારે વશિષ્ટ કે વિશ્વામિત્ર જેવાં ઋષિઓના આદેશ કે વચનોને અવગણી શાળાની પ્રાર્થનામાં નાના ભૂલકાઓ આ મંત્રની શક્તિ જાણ્યા વગર અનાધિકાર હોવા છતાં સ્વચ્છન્દતાથી બોલે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ભગવાન શિવજી પાર્વતીને કહે છે </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अदिक्षिता ये कुर्वन्ति जपयज्ञादिका क्रिया सर्वं नष्फलतां यान्ति शीलायामुप्तबीज वत्</span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અર્થાત્</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> વેદાદિ દિવ્ય મંત્રોનો વેદદિક્ષા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવિત સંસ્કાર વગર જપાદિ ન કરવાં</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શ્રીવશિષ્ઠજી પણ ભગવાન રામજીને કહે છે કે </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरूम्बीना वृथो मंत्रः</span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગુરૂ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દિક્ષા વિનાનો મંત્ર વ્યર્થ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વેદ તેનાં છન્દ અને પરિપાટી પ્રમાણે જ બોલાવવો જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જનોઈ અને બદ્ધ શિખા સદૈવ હોવા જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span>સંધ્યા અને શિખાનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ સમજવા <strong>યજ્ઞોપવિત અને સંધ્યાનું રહસ્ય </strong>વાંચી લેવી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मूत्रेतु दक्षिणेकर्णे पुरिषे वाम कर्णिके । उपवीतं सदाधार्यं मैथुने तूपवीतितम् ।। आन्हिक ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મળમૂત્રના ત્યાગ વખતે કાન પર ચડાવવી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આની પાછળ પણ યૌગિક અને આયુર્વેદિક રહસ્ય છે જે પૂર્વ પુસ્તકમાં પ્રકાશિત હતી અત્રે તેનો અવકાશ નથી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છતાંય ટૂંકમાં કહી શકાય કે </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आदित्यो वसवो रूद्रा वायुरग्निश्च धर्मराट् । विप्रस्य दक्षिणे कर्णे नित्यं तिष्ठन्ति देवता ।। शांखायन।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રાહ્મણનો કાન પવિત્ર છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सूतके मृतके क्षौरे चाण्डाल स्पर्शने तथा । यज्ञसूत्र नवीनस्य धारणं प्रविधीयते ।। रजस्वला शवस्पर्शे म्लेच्छादीनं तथैव च ।। नारायण संग्रह ।। संप्राप्ते श्रावणस्यान्ते पौर्णिमास्यां दिनोदये । स्नानं कुर्वीतमतिमान्</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रुतिस्मृति विधानतः ।। आन्हिक ।।</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> મરણાશોચ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ચાંડાલ સ્પર્શાદિ કે શવ અને રજસ્વલા મ્લેચ્છાદિનાં સ્પર્શ પછી જનોઈ બદલવી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">દર ચાર મહિને અથવા દર ચાર મહિને અથવા પ્રતિવર્ષ શ્રાવણપૂર્ણિમાને દિવસે ઉપાકર્મ કરી નૂતન યજ્ઞોપવિત ધારણ કરવી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्रह्मचारीणं एकं स्यात् स्नातस्य द्वे बहनिता ।। आह्निक ।।यज्ञोपवीतं द्वे धार्ये श्रौते स्मार्ते च कर्मणि । तृतीयमुत्तरीयार्थे वस्त्राभावे तदिष्यते ।। हेमाद्रि ।। </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રહ્મચારીને એક સ્નાતકને બે જનોઈ ધારણ કરવી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">હંમેશા શ્રૌત</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સ્માર્ત કર્મોમાં બે જનોઈ પહેરવી જોઈએ અને જો ઉપવસ્ત્ર ન હોય તો ત્રણ પહેરવી જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पृष्टवंशे च नाभ्याश्च धृतं यद्विन्दते कटिम् । तद्धार्यमुपवीतं स्यान्नातिलम्ब चोच्छृतम् ।। कात्यायन स्मृति ।।</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> જનોઈ ખભા</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">નાભી અને પીઠ ને સ્પર્શ કરતી હોય તેટલી જ જોઈએ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેનાથી વધુ મોટી કે નાની ધારણ ન કરવી</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અને ઉપનયન સંસ્કાર પછી નિયમિત સંધ્યાવંદન કરવાં કારણ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">संध्यां नोपासते विप्राःकथं ते ब्राह्मणाःस्मृताः </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સન્ધ્યોપાસના નહીં કરનારાં બ્રાહ્મણ હોઈ જ ન શકે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>ઉપસંહાર – </strong></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રાચીન ઋષિઓ ઉપરાંત અર્વાચીન ભગવાન્ આદ્યશંકરાચાર્ય</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ડૉ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">રાધાકૃષ્ણન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શ્રી લોકમાન્ય તિલક જેવાં મૂર્ધન્ય વિદ્વાનોએ પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રીતે આ સત્યોને તેમની વિદ્વત્તાસભર શૈલીમાં સમજાવ્યા છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઓરાયન</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વેદકાળ નિર્ણયમાં શ્રી લોકમાન્ય તિલકે બતાવ્યુ છે કે પ્રજાપતિ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એ સૃષ્ટિનાં સર્જનહારનો વિરાટ દેહ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેના ઉપરનોં ભાગ ખગોળ છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેમાં યજ્ઞોપવિતની જેમ આકાશગંગા વિદ્યમાન છે અને તેનાં દ્વારા પિંડ થી બ્રહ્માંડનું જ્ઞાન થાય છે અને જીવત્વથી શરૂ થયેલી યાત્રા શિવત્વમાં વિરમિત થાય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પારસીઓમાં પણ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">फ्राते मजदाओ बरत् पौरवनीम् एयाओं धनिमस्ते हर पाये संर्घम मैन्युस्तेम् बंधु हिम् वेनीम् मज्दवास्नाम् – जन्दे अव</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">३</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">२३८ </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ સંસ્કાર થોડા પરિવર્તનથી વિદ્યમાન છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">મુસ્લિમો હજયાત્રામાં ગળામાં સફેદ વસ્ત્ર પહેરે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રોટસ્ટન્ટ પાદરીઓ કમરમાં સૂતરનો દુપટ્ટો બાંધે છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">શ્રી નાનક સાહેબ કહે છે અસવિધ શ્રી નાનક ગતિદાની</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઉપદેશનકી ઉચરત બાની</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વદનવદન વિપ્રન વરિઆઈ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">યજ્ઞોપવીત દિયો પહરાઈ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આમ પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષરૂપે એક યા બીજા રૂપથી તે સર્વત્ર સ્વીકાર્ય છે</span><span lang="EN-US" style="font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>आचार्यात्पादमादत्ते</strong> </span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">पादं शिष्यस्वमेधया । पादं सब्रह्मचारिभ्यः पादं</span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">कालक्रमेण च।। सुखार्थी चेत् त्यजेद्विद्यां विद्यार्थी चेत् त्यजेत् सुखम् ।</span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;"> ઘણાં સત્યો તત્કાળ ન સમજાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 16pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">કેટલાંક કાળે કરી સમજાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 16pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">કેટલાંક સહાધ્યાયીઓનાં પાસે બેસવાથી</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 16pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">તો કેટલાંક બૌદ્ધિક પરિપક્વતા પ્રાપ્ત થતાં સમજાય</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 16pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">વિમાનની શોધ થયા પહેલાં તે માત્ર કલ્પનાં લાગતું હતું પરંતુ તેની શોધ થયા પછી તેમ નથી લાગતું</span><span style="color: black; font-family: 'Arial','sans-serif'; font-size: 16pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span>ટૂંકમા <strong>શ્રદ્ધાકા સવાલ હૈ પુરાવોં કી જરૂરત નહીં, યૂં તો પૂરે કુરાનમેં ખૂદા કે દસ્તખત નહીં</strong>. </span><span lang="GU" style="color: black; font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Arial;">ગીતા પણ કહે છે</span><span>. <strong>શ્રદ્ધાવાન્ પ્રાપ્સ્યતે સર્વં સંશયાત્મા વિનશ્યતિ.</strong></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span>આ જ લેખ ૧૯૯૧માં ઔદિય્ચ બ્રહ્મસમાજ આયોજીત સમૂહ યજ્ઞોપવિત વેળાએ <strong>યજ્ઞોપવિત અને સંધ્યાનું રહસ્ય </strong>નાં મથાળાથી એક લઘુપુસ્તિકા રૂપે પ્રકાશિત કરેલ જેમાં પ<span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પૂ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બ્રહ્મલીન શ્રી કૃષ્ણશંકર દાદાની પ્રશસ્તિ અને આશિર્વાદ પ્રાપ્ત થયા હતાં</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આજે પુનઃ સમસ્ત બ્રહ્મસમાજ મહિલા પાંખ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આદિપુર આયોજીત સમૂહ યજ્ઞોપવિત જેવાં પુનિત પ્રસંગે તેનું પુનર્મુદ્રણ કરી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ ભગીરથ કાર્મમાં મારૂં ભાવસુમન સમર્પિત કરતાં ધન્યતા અનુભવું છું</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એક બ્રાહ્મણ પાસે વિચારો કે દિગ્દર્શનથી વધુ સારૂં આપવા યોગ્ય શું હોઈ શકે </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">? </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આ લેખનાં અંતમાં સંક્ષિપ્ત સંધ્યોપસન છાપેલ છે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જેનાં નિત્ય અભ્યાસથી આત્મશક્તિનો વિપુલ વિકાસ થશે અને કોઈ પાખંડીઓ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">બાવાઓની શિબિરમાં નહીં જવું પડે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પણ તેમનાં પાપ ધોવાની શક્તિ તમારામાં અવશ્ય આવશે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">જીવનમાં અસ્મિતા અને ગૌરવની વૃદ્ધિ થશે</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">. </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અંતે </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्राह्मणा सन्तु निर्भयाः </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ની કામના સાથે મારા આ સ્વલ્પ પ્રયાસને અનુગ્રહીત કરશો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેવી અપેક્ષા સાથે વિદ્વજ્જન ચરણરેણુ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">...</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પંડિત પરન્તપ પ્રેમવલ્લભ શર્મા </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">(</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સિદ્ધપુર</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">)</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ડી</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">-15 </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઉદયનગર</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઈફકો</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">, </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 18.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ગાંધીધામ – કચ્છ</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>કાત્યાયન સુત્રોક્ત લઘુસંધ્યા પ્રયોગ</strong> </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">- </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: DV-TTYogeshEN; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: DV-TTYogeshEN;">શ્રી ગણેશાય નમઃ ।। દરેક બ્રાહ્મણે નિત્ય સંધ્યોપાસના કરવી જ જોઈએ</span><span style="font-family: DV-TTYogeshEN; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt;">संध्यानोपासते</span><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt;">विप्राः</span><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt;">कथं</span><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt;">ते</span><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt;">ब्राह्मणाःस्मृताः।।</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: DV-TTYogeshEN; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: DV-TTYogeshEN;"> પરમાત્મા સૂર્યનારાયણના ઉદય સાથે અવિરત શક્તિપ્રવાહ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">Virlic Force </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પૃથ્વીપર આવે છે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">તે મહાશક્તિને પ્રાપ્ત કરી</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">આત્મિકશક્તિનો વિકાસ કરવાની પ્રક્રિયા</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">વિધિને સંધ્યા કહેવામાં આવે છે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બ્રાહ્મણે ચોટી રાખવી</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">સિવ્યા સિવાયના – ધોતી ઉપવસ્ત્ર ધારણ કરી – પંચપાત્ર લઈ સવારે </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">6.00 </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">વાગ્યા સુધીમાં પૂર્વ દિશામાં મુખ રાખી નીચે પ્રમાણે સંધ્યા કરવી</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>(૧)</strong></span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ગાયત્રી મંત્ર ભણી ચોટી બાંધવી</span><span>. <strong>(૨)</strong> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ડાભા હાથમાં ભસ્મ લઈ જમણાં હાથથી થોડું પાણી નાખી તેને ઘસવી અને સૂર્યનારાયણને બતાવી નીચે મુજબ લગાવવી </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">- </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ત્ર્યાયુખં જમદગ્નેઃ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">કપાળમાં ત્રિપુંડ કરવું</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="GU" style="font-family: Vedic; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">ઓં</span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">કશ્યપસ્ય ત્ર્યાયુખં </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">કંઠ</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ગળામાં</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">જદ્દેવેખુ ત્ર્યાયુખં </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બન્ને બાહુમાં</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">તન્નોઅસ્તુ ત્ર્યાયુખમ્ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">હૃદયે</span><span>)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><strong>(૩)</strong> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પછી ત્રણ વાર બોલી આચમન કરવું<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">કેશવાય નમઃ સ્વાહા </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">નારાયણાય નમઃ સ્વાહા </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">માધવાય નમઃ સ્વાહા </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ગોવિંદાય નમઃ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">હાથ ધોઈ નાંખવા</span><span>) <strong>(૪)</strong> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પ્રાણાયમ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">- - </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> ભુઃ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> ભુવઃ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> સ્વઃ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">મહઃ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-hansi-font-family: Vedic;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">જનઃ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> તપઃ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> સત્યમ્ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> તત્સવિતુર્</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. (</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ગાયત્રી મંત્ર</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) – </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> આપોજ્યોતિરસોમૃતમ્ બ્રહ્મ ભુર્ભૂવઃસ્વરોમ્ થી પ્રાણાયામ કરવો</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">સો પ્રથમ જમણું નસકોરૂં જમણા હાથના અંગૂઠાથી દબાવી ડાભા નસકોરાથી શ્વાસ લેવો</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">, </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પછી ઉપરોક્તાનુસાર ડાભુ નસકોરૂ દબાવી ફરી શ્વસ લેવો આપેલ મંત્ર બોલી પ્રાણાયામમાં એક વાર મંત્ર બોલી શ્વાસ લેવો</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ચાર વખત બોલી રોકવો અને બે વખત બોલી શ્વાસ મૂકવો</span><span>. <strong>(૫)</strong> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ડાભા હાથમાં પાણી લઈ નીચે મુજબ જમણા હાથથી પાણી દ્વારા સ્પર્શ કરવો</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> વાઙમાસ્તેસ્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">મુખે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> નસોર્મે પ્રાણોસ્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બે નસકોરા</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> અક્ષ્ણોર્મે ચક્ષુરસ્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બે આંખે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> કર્ણ્યોર્મે શ્રોત્રમસ્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બે કાને</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> બાહ્વોર્મે બલમસ્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બે હાથે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> ઊર્વોર્મે ઓજોસ્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">બે જંઘા</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> અરિષ્ટાનિ મેઙ્ગાનિ તનૂસ્તન્વા મે સહ સન્તુ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પૂરા શરીરે</span><span>) <strong>(૬)</strong> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">હાથમાં જળ લઈ સંકલ્પ કરવો</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';"> અત્રાદ્ય મહામાગલ્યપ્રદે માસોત્તમેમાસે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">....... </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">માસે </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.........</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પક્ષે </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.......... </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">તિથૌ</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.........</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">વાસરે ઓં તત્સત્ શ્રી પરમેશ્વર પ્રીત્યર્થં પ્રાતઃ સંધ્યોપાસનમહં કરિષ્યે</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div style="border-bottom: black 1pt solid; border-left: black 1pt solid; border-right: black 1pt solid; border-top: black 1pt solid; mso-border-alt: solid black .5pt; mso-element: para-border-div; padding-bottom: 1pt; padding-left: 4pt; padding-right: 0cm; padding-top: 1pt;"><div class="MsoNormal" style="border-bottom: medium none; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; margin: 0cm 0cm 0pt; mso-border-alt: solid black .5pt; mso-padding-alt: 1.0pt 0cm 1.0pt 4.0pt; padding-bottom: 0cm; padding-left: 0cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm; tab-stops: 0cm; text-align: justify;"><span><strong>માસ</strong> – કાર્તિકે – માર્ગશીર્ષે – માઘ – ફાલ્ગુન – ચૈત્ર – વૈશાખે – જ્યેષ્ઠ – આષાઢે – શ્રાવણે – ભાદ્રપદે – આશ્વિને – અધિક માસે <strong>પક્ષ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></strong>કૃષ્ણે – શુક્લે પક્ષે <strong>તિથિ </strong>પ્રતિપદાયાં – દ્વિતીયાયાં – તૃતીયાયાં –ચતુર્થ્યાં – પંચમ્યાં – ષષ્ઠમ્યાં – સપ્તમ્યાં – અષ્ટમ્યાં – નવમ્યાં – દશમ્યાં – એકાદશ્યાં – દ્વાદશ્યાં – ત્રયોદશ્યાં – ચતુર્દશ્યાં – પૂર્ણિમાયાં – અમાવાસ્યાયાં તિથૌ <strong>વાર </strong>ભાનુ – ચન્દ્ર – મંગલ – બુધ – ગુરૂ – શુક્ર – શની વાસરે.</span><span style="font-family: LMG-Arun; font-size: 14pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span><strong>(૭)</strong></span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પછી અર્ધ્યપાત્રમાં પાણી ચંદન પૂષ્પ મૂકી ગાયત્રીમંત્ર ભણવો અને ભગવતે બ્રહ્મસ્વરૂપિણે સવિતૃનારાયણાય ઇદં અર્ધ્યં દત્તં નમમ બોલી સૂર્યનારાયણને અર્ધ્ય આપવો</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ઓછામાં ઓછાં ચાર અર્ધ્ય આપવાં</span><span>. <strong>(૮)</strong> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ઉપસ્થાન – સૂર્યનારાયણ સામે સ્વસ્તિકાકાર હાથ રાખી નીચેના મંત્રો ભણવાં </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ઉદ્વયન્તમસસ્પરિસ્વઃ પશ્યન્ત ઉત્તરમ્ । દેવં દેવત્રા સૂર્જમગન્મજ્યોતિ રૂત્તમમ્મ ।। </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ઉદુત્યન્જાતવેદસન્દવં વહન્તિ કેતવઃ । દૃશે વિશ્વાય સૂર્જમ્મ ।। </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ચિત્રન્દેવાનામુ દગાદનીકન્ચક્ષુર્મિત્રસ્ય વરુણસ્યાગ્નેઃ આપ્રાદ્યાવા પૃથિવી અન્તરિક્ષગ્ગું સૂર્જ આત્મા જગતસ્તશ્થુખશ્ચ ।। </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: Vedic;">ओं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Vedic; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: Vedic;"> </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">તચ્ચક્ષુર્દેવહિતં પુરસ્તાચ્છુક્ર મચ્ચરત । પશ્યેમ શરદઃ શતં જીવેમ શરદઃ શતં શ્રૃણુયામ શરદઃ શતં પ્રબ્રવામ શરદઃ શતમદીનાઃ સ્યામ શરદઃ શતં ભૂયશ્ચ શરદઃ શતાત્ ।। પછી બને તેટલા વધુ ગાયત્રી મંત્રનો જપ કરવો </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">(</span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ઓછામાં ઓછા </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">28). </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">અભિવાદન – અમુક ગોત્રોત્પન્નોહં અમુક પ્રવરાન્વિત શુક્લયજૂર્વેદાન્તર્ગત વાજસનેયી માધ્યાંદિની શાખાધ્યાયી અમુક શર્માહં ભો આયાર્ય ત્વામભિવાદયામિ – ભો યાજ્ઞવલ્ક્ય ત્વામભિવાદયામિ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">- </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">ભો વૈશ્વાનરસ્ત્વામભિવાદયામિ – ભો સૂર્યચન્દ્રમસૌ યૂયમભિવાદયામિ – ભો માતૃપિતૃ યૂયમભિવાદયામિ</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">દેવો – ઋષિઓ </span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">- </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">પિતૃઓને મનથી અભિવાદન</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">-</span><span>પ્રણામ કરવાં અને હાથમાં પાણી રાખી <strong>અનેન યથા શક્તિ</strong> <strong>પ્રાતઃસંધ્યાંગભૂતં ગાયત્રી મંત્ર જપાખ્યેન કર્મણા પરબ્રહ્મસ્વરૂપી સવિતા સૂર્યનારાયણઃ પ્રીયતાં નમમ – ओं તત્સત્ બ્રહ્માર્પણમસ્તુ</strong><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>બોલી જળ મૂકવું. </span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Arial Narrow'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Arial Narrow';">આસનને વંદન કરી અન્ય પ્રવૃત્તિમાં લાગવું</span><span style="font-family: 'Arial Narrow','sans-serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ઉપરોક્ત</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સંધ્યાના</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">આઠ</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અંગ</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">એ</span><span><span style="font-family: Times New Roman;"> </span><strong>અષ્ટાંગ<span style="font-family: Times New Roman;"> </span>યોગ</strong><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છે</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">તેનાથી</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">અષ્ટ</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">સિદ્ધિઓ</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">પ્રાપ્ત</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">થાય</span><span lang="GU" style="mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;"> </span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">છે</span><span style="font-size: 14pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="GU" style="font-family: 'Shruti','sans-serif'; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">વધુ વિગતો સંધ્યા રહસ્યમાં સવિસ્તર વૈજ્ઞાનિક અને તાર્કિકરીતે સમજાવેલ છે</span><span style="font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="font-family: Times New Roman;">.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"></div></span></div>Vichar Vatikahttp://www.blogger.com/profile/13823257620101818544noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8245352229922018817.post-9888609656775472622011-02-09T01:14:00.001-08:002011-02-09T01:16:09.640-08:00सिद्धपुर एक परिचय<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><b><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर माहात्म्य</span></b><b><span style="color: navy; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">संकलन – संशोधन –लेखन</span><span style="color: navy; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><b><span style="color: navy; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्व</span></b><b><span lang="EN-US" style="color: navy; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">. </span></b><b><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वैद्यशास्त्री पण्डित प्रेमशंकर वल्लभराम शर्मा</span></b><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="EN-US" style="color: navy; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">- </span><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 11pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">साहित्यायुर्वेदाचार्य</span></div><div style="border-bottom: black 1pt solid; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; mso-border-bottom-alt: solid black .5pt; mso-element: para-border-div; padding-bottom: 1pt; padding-left: 0cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm;"><div align="center" class="MsoNormal" style="border-bottom: medium none; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; margin: 0cm 0cm 0pt; mso-border-bottom-alt: solid black .5pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding-bottom: 0cm; padding-left: 0cm; padding-right: 0cm; padding-top: 0cm; text-align: center;"><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मूर्धन्य विद्वान</span><span lang="EN-US" style="color: navy; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पुरातत्वविद्</span><span lang="EN-US" style="color: navy; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: navy; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 10pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इतिहासकार व अनेक ग्रंथो के<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>प्रदानकर्ता</span></div></div><div class="MsoHeader" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मंगलाचरण – </span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><b><span lang="HI" style="color: #003300; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यस्याङ्घ्रिपद्मं शरणाकतानां संसारिन्दुस्तरणैकपोतम् । दयानिधिं देहभृतां शरण्यं श्रीकार्दमार्यं शरणंप्रपद्ये ।।</span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिनके चरणकरल शरणागत प्राणी के तैरने के लिए एक दृढनौका का रूप हैं</span><span style="color: blue; font-size: 16pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देह धारण करनेवालों के दयानिधि और शरणागतके शरणस्थानरूप श्री कर्दम प्रजापति के पुत्र श्री शांख्यशास्त्रके प्रणेता भगवान श्री कपिल महर्षि के शरणका मैं आश्रयकरता हूं ।।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सृष्टि के आदिकाल से ही सनातन वैदिक संस्कृतिका वैश्विक कल्याणमें अद्वितीय योगदान हैं। भारतवर्ष प्राचीनतम संस्कृति व सभ्याका उद्गमस्थान रहा है ऐसा कहना सर्वथा यथोचित ही हैं । विश्वकी अन्य सभ्याताओं में</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विचारधाराओंमें और संप्रदायोंमें कई बाते हमारी सभ्यतासे सुसंगत है</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यही उसका प्रमाण हैं ।</span><span lang="HI" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हमारी सभ्यता एवं संस्कृति पर अनेक विधर्मी आक्रमण हुए । कई प्रमाण नष्ट हुए और इतिहास बदले गए तथापि सत्य कभी छीपा नहीं रहता इस न्याय से आज इसी सभ्यता</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">योग</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आयुर्वेदका विश्व आविष्कार कर रहा हैं । आज भी सनातन वैदिक संस्कृति सुपल्लवित हैं इसका मुख्य कारण यही हैं की हमने ब्रह्माण्ड के समग्र प्राणी के कल्याणकी प्रार्थना की हैं</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">न केवल किसी देश या जाति विशेष की । हमारे मत से सृष्टिके सर्जनका तपके बलसे हुआ हैं</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">फिर उसका विनाश कैसे हो सकता </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समग्र भारतकी पुनितरेणु के प्रत्येक कण तीर्थ हैं । </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तीर्थयात्रा हरेर्नाम स्मरणं तारकं मतम् </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>तीर्थयात्रा हरि स्मरण ही मोक्षका कारण हैं । आज ऐसे ही एक प्राचीनतम महातीर्थ सिद्धपुरका हम परिचय करने जा रहे हैं ।</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर के कई नाम वैदिक व पौराणिक वाङ्मयमें है जैसे कि सिद्धक्षेत्र</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीस्थल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धाश्रम</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपद</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सुखानगरी इत्यादि । कालगणनाके आधार पर यह सिद्धपुर या श्रीस्थल का निर्माण काल सत्ययुगके प्रारंभ से ही माना जाता हैं । ऋग्वेदमें</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गृह्यसूत्रोंमे व श्रीमद्भागवतादि पुराणोमें भगवान् श्रीमाधवराय</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीकपिल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीदधिचीऋषी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीपरशुरामजी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीवेदव्यास</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पांडवों की कथाके साथ इस पुनित स्थानकी संगति प्राप्त हैं ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>प्रधानरूप से प्राचीन श्रीस्थल ही कालान्तरमें सिद्धक्षेत्र बना हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जो आज सिद्धपुर से प्रसिद्ध हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धक्षेत्र –<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीमद्भगवद्गीता के विभूति योगमें भगवान् श्रीकृष्णने अपने श्रीमुख से कहा हैं </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धानां कपिलो मुनिः</span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धोमें कपिल श्रेष्ठ हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जो स्वयं भगवानके ही अवतार हैं और उनकी जन्मभूमि सिद्धपुर हैं । भगवान कपिल के पिता महर्षि कर्दम ब्रह्माजी के पुत्र थे । सत्ययुगमें ब्रह्माजीने भगवान के आदेशसे सृष्टि सर्जनका कार्य अपने मानस पुत्रोकों सोंपा किन्तु इस असार संसारमें रस न लगनेसे वे विरक्त हो गए । ब्रह्माजी चिंता होने लगी और उन्होंने अपने दुसरे पुत्र कर्दम प्रजापति को यह मंगलकार्य सोंपा । कर्दम ऋषि तपस्वीओं और सिद्धोमें श्रेष्ट थे और सरस्वती के प्राची तट पर आश्रम बनाकर तपश्चर्या कर रहे थे । पुता ब्रह्माकी आज्ञाको शोरोधर्य करके</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उत्तम रूपगुण सम्पन्न पत्नि प्राप्ति के लिए तपश्चर्या करने लगे । इस सिद्धक्षेत्र के तपोवनमें १०</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">००० वर्ष अनन्य भावसे श्रीहरिकी भक्तिका प्रारम्भ किया । तपश्चर्या का आश्रय श्रीहरिका आदेश ही था</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यथा भगवानने साक्षात् दर्शन दिए और वर याचनार्थ आदेश दिया । श्री कर्दमने भगवान की स्तुति करते हए कहा कि आपकी इच्छा व पूज्य पिताश्री ब्रह्माजी के आदेशको सार्थक करने हेतु मुझे समान स्वभावयुक्त – मनोवृत्तानुसारिणी और गृहस्थाश्रममें धर्मार्थकाम को पूर्ण करनेवाली स्त्री प्राप्त हो ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री हरिने अतिप्रसन्नता से वर देते हुए कहा कि स्वायंभव मनु </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रथम मनु</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">राजा अपनी पत्नि शतरूपा के साथ अपनी विवाहयोग्य पुत्री देवहुति को लेकर</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अपनी पुत्री के पाणी ग्रहणकी प्रार्थना करेंगे</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम इस प्रस्तावको स्वीकार करना । इस प्रकार वर देकर भगवान् विष्णु अन्तर्ध्यान हो गए ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">भगवद्वचनानुसार कुछ ही कालमें श्रीमनुशतरूपा अपनी कन्या देवहूति को लेकर इस क्षेत्रमें आए । श्री कर्दमने उनका भव्यातिभव्य स्वागत किया । ऋषि के तप व तेजप्रभाको देखकर मनुशतरूपा आनन्दसागरमें निमग्न हो गए और अपनी पुत्री को सृष्टि प्रारम्भके इश्वरीय कार्यके लिए ग्रहण करनेकी प्रार्थना की । श्रीकर्दम ऋषिने प्रस्ताव सहर्ष स्वीकार किया और देवहूति से संयमपूर्ण गृस्थाश्रमका प्रारम्भ किया ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवहूति पतिसेवामें सदैव रत रहती थी । अपनी अस्मिता व अस्तित्वको पतिके सुखमें विलीन कर दिया था । ऋषिवर भी स्वयं सिद्ध थे । स्त्रीसहज भोक्तिक सुखोंको ध्यानमें रखते हुए</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">योगबल से अनेक प्रकारके सुन्दर खाद्य</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पेय</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्नान</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शयन</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गायन</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वादनादि अनेक आनन्दोल्लासके साधनों से सम्पन्न विमानमें </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सृष्टिका प्रथम लक्षुरियस यान</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवहूतिके साथ आकाशमें पर्यटन किया और देवहूतिको प्रसन्न करके पुनः आश्रममें प्रवेश किया । </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-autospace: ideograph-numeric;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवहूति के साथ आनन्दयुक्त गृहस्थाश्रममें कर्दम ऋषिसे कला</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अनसूया</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रद्धा</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हविर्भुवा</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गति</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">क्रिया</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऊर्जा </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अरून्धती</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चिती व ख्याति आदि नव कन्याए उत्पन्न हुई</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जो भारतवर्ष के नव खण्डोमें सिद्धऋषियोंके साथ ब्याही गई थी । अत्रि</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वशिष्टादि महर्षियोंका यह सिद्धक्षेत्र ससुराल हैं और भगवान दत्तात्रेय का ननीहाल । गृहस्थाश्रमके पूर्णानन्द भोगके उपरान्त श्रीकर्दमजीने तपोवनमें जाकर विरक्त होनेकी अनुमति देवहूतिसे मांगी । देवहूतिने अतिनम्रभाव से कहा आपकी इच्छाका अनुसरण ही मेरा धर्म हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यद्यपि मुझे एक पुत्र हो जिसके सहारे मैं मेरा शेषजीवन व्यतीत कर सकू ऐसी मेरी प्रार्थना हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">क्योकि पुत्रीयां तो अपने पतिके घर रहेगी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मैं यहा किसके सहारे रहूं । देवहूति की सनम्र प्रार्थनाको उचित मानते हुए</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कर्दमजीने श्री भगवानसे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>उनके सदृश पुत्रकी याचना की । भगवानके सदृश त्रिलोकमें कोई हो ही नहीं सकता । इस बुद्धियुक्त वर को साकृत करने स्वयं श्रीहरि भगवान कपिल के स्वरूपमें स्वयं ही अवतरित हुए । इस अवसरपर स्वयं ब्रह्माजी सिद्धक्षेत्र पधारे और कहा कि तेरा ये पुत्र सिद्धोमें श्रेष्ठ और सांख्यशास्त्रका प्रणेता होगा । कालान्तरमें भगवान श्री कपिलने अपनी माता को सांख्यशास्त्रका उपदेश दिया । माताको मोहादि के बन्धन छूट गए । ब्रह्माजीकी पुत्री व अपनी परं सखी अल्पाने </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अहल्या</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवहूतिके साथ सांख्यशास्त्रका श्रवण किया और ज्ञान प्राप्तकर जलरूपा हो गई जिससे </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अल्पासरोवर</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> विद्यमान हैं । व्यास द्वारा वर्णित इस कथासे स्वयं भगवानका हृदय भावविभोर बन गया और अति हर्षसे अश्रुधारा प्रवाहित हुई</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जो </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हर्षबिन्दु सरोवरके</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> रूपमें आज भी मुमुक्षुओंको वरदानरूप विद्यमान हैं । विश्वके चार महासरोवर </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मानसरोवर</span><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बिन्दुसरोवर</span></b><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पम्पासरोवर</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> और </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नारायणसरोवर</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> में से बिन्दु सरोवर यहां पर हैं । इसी प्रकार तीन महानदीयां </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गंगा</span><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यमुना</span><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सरस्वती</span></b><b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">का<b> </b>पावनतट यहां पर हैं । माता देवहूति ज्ञानरूप होकर मुक्ति को प्राप्त हुई जिससे </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ज्ञानवापिका</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ज्ञानवाव</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बनी । हर्षवति देवहूतिने पुत्र कपिलको निवेदन किया कि हे श्रेष्ठपुत्र मैं आज एक स्त्रीसहज प्रस्ताव रखती हूं कि विश्वकी सभी माताए इतनी भाग्यवति नहीं होती</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिसकी कुक्षीमें तेरे जैसे पुत्र हो । पुरूष तो स्त्रीकी अपेक्षा धर्माथमोक्ष साधन कर ही लेता हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">किन्तु विश्वकी स्त्रीजाति क्या करेगी </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">? </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तु मुझ पुत्र होनेके नाते से एक वचन दे कि यहां पह किसी भी स्त्रमात्रका श्राद्ध मुक्तिका साधन बने । कपिलने वर दिया </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धक्षेत्रे तु देहूत्यां शिलायां मातृकीगया</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> स्त्री कल्याणकी सर्वोत्कृष्ट भावनाका यह उद्गम था । </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सृष्टि सर्जनका उद्घम यह सिद्धक्षेत्र होनेके कारण कहा जाता हैं कि <b>सभीयात्रा हजारबार</b></span><b><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></b><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर जाओ एक बार</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> । लोकपितामह श्री ब्रह्माजीने ब्रह्मक्षेत्रमें याग सम्पादन करके सर्वप्रथम निवासार्थ सिद्धक्षेत्र की पसंदगी की थी तबसे यह </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्रह्मतीर्थ</span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बना । एक श्रुत कथाके अनुसार स्वयं साक्षात् श्रीमहादेवजीने यहांपर निवास किया था</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिससे </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रूद्रमहालयतीर्थ</span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">के नामसे प्रसिद्ध हुआ । भगवान कर्दम स्वयं प्रजापति होनेसे उनका यह निवासस्थान </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रजापतिक्षेत्र</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> स्वीकार करना भी युक्तियुक्त होगा । यह सिद्धक्षेत्र </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रूद्रतीर्थ</span></b><b><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></b><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विष्णुतीर्थ</span></b><b><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></b><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्रह्मतीर्थ</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> और<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मातृगया के प्राधान्यसे </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मातृतीर्थ</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> के रूपमें प्रसिद्ध हुआ । पुराण ग्रंधोसे निर्देश मिलता हैं की पृथ्वी का जहाँ स्त्रीरूप से वर्णन किया गया है वहाँ जघनस्थानमे प्रयागराज और नाभीस्थानमें सिद्धक्षेत्र का नाम </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नाभीगया</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> भी हैं । नाभी का संबंध सर्जन से हैं – हमारी पुष्टि नाभीद्वारा माता के शरीर से ही होती हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नाभी एवं माता का सीधा संबंध हैं । ब्रह्मा की उत्पत्ति भी विष्णुकी नाभी से जूडी हैं । इसक्षेत्र को </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मधुस्रवागया</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> नामसे भी प्रसिद्धि मिली हैं । कई ऋषियोंका वचन हैं कि सिद्धपुर सर्वतीर्थोमें श्रेष्ट है क्योंकि गयासे स्वर्ग एकयोजन दूर हैं किन्तु सिद्धपुरके दर्शनमात्र समस्तपातक निवारण करते हैं और यहांसे स्वर्ग केवल प्रादेशमात्रकी दूरी पर ही हैं । </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-autospace: ideograph-numeric;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-autospace: ideograph-numeric;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महाराजा युधिष्ठिरकी सूचनानुसार पाण्डव कुछकाल यहां रहे थे और गुप्तावास के दौरान भी </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दधिची आश्रम</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देथली</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">में कुछ काल रहे थे । महर्षि दधिची एवं पिप्पलाद की यह तपो भूमि रही हैं । </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महाभारत वनपर्व अ</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.258-13, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वामनपुराण अ </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">35) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">। भगवान श्री परशुरामने भी अपनी माता रेणुकाके शिरच्छेद का यहां मातृतर्पण करके प्रायश्चित किया था </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीमद्भागवत एवं महाभारत</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">। सर</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">माहात्म्य १६।२५</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">३७ में एक उल्लेख है कि महाभारतके युद्धके उपरान्त श्रीकृष्ण व अर्जून इसी क्षेत्रमें प्रायश्चितार्थ रहे थे । गरूडपुराण</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्कंधपुराण</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीमद्भागवत</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पद्मपुराण</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वायुपुराण व ऋग्यजु संहिताओंमें इसके संदर्भ प्राप्त हैं । उपरोक्त कथनकी संगति के कुछ प्रमाण इस प्रकार हैं </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">...</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कर्दमाने गयानाभौ मुण्डपृष्ट समीपतः </span><span lang="EN-US" style="color: blue; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्नात्वाश्राद्धीनयेत्स्वर्गं पितृन्नत्वा च चण्डिकाम् । गयानाभौ पिण्डदाने पितृणां</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्रह्मपुरनयनं फलम्</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> ।। </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वायु</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">. </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वीरमित्रोदय तीर्थप्रकाशे च</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विप्रावेदविदो</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ऽ</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">थ शास्त्रनिपुणाः स्वाचारवन्तो</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ऽ</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वसन् </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तेभ्यः श्रीसहितो हरिः प्रतिदिनं प्रादान्मनो वांछितम् । गुर्जरे विषये चास्ति क्षेत्रं श्रीस्थल संज्ञकम् </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्वच्छमौक्तिजालाढ्यं पताका तोरणोज्ज्वलम् । भूषणं सर्वतीर्थानां सर्वर्तुफलितद्रुमम् </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तापसैरपि सङ्कीर्णं वेदध्वनिविराजितम् । तत्र ब्रह्मादयोदेवा वसिष्ठाद्यास्तपोधनाः</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तिष्ठन्ति मुनिशार्दुल सद्धाश्चैव सहस्रशः । बहूनि तत्र तीर्थानि देवाःसन्ति च भूरिशः</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">न रोगो न च मात्सर्यं श्रीस्थले न भयं क्वचित् ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री स्थल<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>– </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीमद्भागवत के तृतीय स्कंध व अन्य पुराणोंमें भी एक कथा हैं । पूर्वकालमें<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सरस्वती नदीके तटासीन</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विश्वकर्माने प्राची माधव भगवति श्री </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लक्ष्मी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">के साथ यहां निवास करने हेतु नगर बनाया था जिसका नाम श्रीस्थल हुआ । त्रेतायुग में महर्षि दुर्वासा के श्रापके कारण लक्ष्मीने त्रिलोकका त्यागकर सागरमें निवास किया</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिससे तीनोलोकमें कीर्ति</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कान्ति ऐश्वर्य</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रभा जैसी संपत्तिका लोप हुआ और फलतः यज्ञादि धर्मक्रियाओंका लोप हुआ । देवोंको यज्ञभाग और हविभाग न मिलनेसे चिंतीत होकर ब्रह्माजीके शरणमें गए । ब्रह्माजीने बताया की इस समस्त समस्याका कारण श्री </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लक्ष्मी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">का जलस्थ होना हैं और इसका निराकरण विष्णुके सिवा कोई भी करनेको समर्थ नहीं है । ब्रह्माजी के साथ सभी देवता विष्णुके पास जा पहूंचे और श्रीलक्ष्मीजीके पुनरागमन की प्रार्थना कि । देवोंकी प्रार्थना पर विचार करते हूए</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">भगवान विष्णुने</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवोको समुद्रमंथनके लिए प्रोत्साहित किया क्योंकि समुद्रमंथन द्वारा ही लक्ष्मी पुनःप्राप्त हो सकती है । और भगवान स्वयं कूर्मावतार धारणकरके स्वयंकी पीठपर मंदराचलरूपी मन्थको धारण किया । चाक्षुष मन्वन्तके प्रारंभकालमें देवो व असुरो द्वारा समुद्रमंथन प्रारंभ हुआ । इससे १४ रत्नोकी प्राप्ति हुई</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिसमें स्वयं लक्ष्मीजीका प्रागट्य हुआ । देवों की प्रार्थनापर भगवानने श्रीलक्ष्मीजीको अपनी अर्धांगिनीके रूपमें स्वीकृत किया और समूद्रतटसे धूमते</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">धूमते सरस्वतीके पुनित तटपर आए और यहां श्रीलक्ष्मीजीको निवास करनेका मन हुआ</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तब विश्वकर्माने श्रीस्थल नामक रमणीय नगरकी रचना की । तबसे आज पर्यन्त श्रीप्राचीमाधव श्रीलक्ष्मीजीके साथ यहांके क्षेत्राधीशके रूपमें आसीनस्थ हैं । वास्तवमें यहां श्री कपिलमुनि के साथ प्राचीमाधव</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धमाधव और बिन्दुमाधव विराजमान हैं । इस क्षेत्राधिष्ठातृ श्री माधवरायजी के संदर्भमें एक लोककथा हैं । कच्छ गुजरात के भूजके समीप किसी किसानको स्वप्नमें माधवरायजीने दर्शन देकर कहा कि मैं तेरी भूमिपर हू, तु मुझे अपने निजस्थान सिद्धपुर में पहुचा दे । स्वप्नानुसार खेतमें से माधवरायकी मूर्ति प्राप्त हुई और किसान इसे शकटमें लाकर सिद्धपुरकी किसी निर्जन स्थान पर छोडकर चला गया । निवासी लोगोनें इस दिव्य विग्रहका दर्शन किया और संवत १८५४ माघ शुक्ल १३ के दिन पूर्ण वैदिक परंपरा से नगरके मध्यमे प्रतिष्ठित किया । आज नगर के मुख्य </span><b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गोविंदमाधव मंदिर</span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> के रूपमें प्रसिद्ध हैं ।</span><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>– </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विक्रम संवत ११०० के समीप के समयमें सोलंकी वंश का सूर्योदय पूर्णरूपसे हो गया था । सारस्वतमण्डल का पुराणों</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इतिहासमें वर्णन हैं वही स्थान गुर्जरप्रान्त हैं और महाराज मूळराज अतिपराक्रमी एवं शिवभक्त थे । उन्होंने अपने प्रखर कलाधर एवं ज्योतिर्विद प्राणधरजी की प्रेरणासे रूद्रमहालय निर्माणका प्रारम्भ किया</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">किन्तु इस अभियानकी की पूर्तिके पूर्व ही उनका देहांत हो गया । अनुगामी महाराज भीमदेव से भी यह भगीरथ कार्य पूर्ण न हुआ । उनके अनुगामी राजा करणदेव भी अति पराक्रमी एवं तेजस्वी थे । अपने अप्रतिम बुद्धिप्रतिभायुक्त अमात्य मुंजाल महेता की प्रेरणासे उन्होने कर्णाटक प्रदेशके राजा जयकेशिकी की अति स्वरूपवान</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दक्ष एवं प्रतिभासम्पन्न पुत्री मिनलदेवी के साथ लग्न किया । विक्रम संवत् ११३५ के समयमें<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>राजा आशाभिल्ल को पराश्त करके उनकी नगरी आशापल्ली का नाम करणावती रखा था जो आप अहमदावाद के नाम से सुप्रसिद्ध हैं । तीस वर्ष तक गुर्जरदेशको शासित करके परमधामको चल गए और राज्यासन पर उनके सिद्धराज जयसिंह आरूढ हुए । राजमाता मिनलदेवी एवं महामात्य मुजाल महेता की प्रेरणा से रूद्रमहालयका निर्माणकार्य पुनः प्रारम्भ हुआ और पूर्ण भी हूआ । लोकचाहनाको मान देते हुए इस सिद्धक्षेत्रका नाम सिद्धपुर हुआ । सोलंकी वंशके इस भगीरथ कार्यको संमपन्न करके भगवान शिवजी की प्राणप्रतिष्ठा हेतु महायज्ञ के लिए उत्तर भारत के सर्यूतट से १०८</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">काशीक्षेत्र से १००</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नैमिषारण्य से १००</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गंगा यमुना प्रयागतट से १०५</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कुरूक्षेत्र से २०४</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कान्यकुब्ज से २०० बंगाल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तिरहत से १०० एवं स्थानिक १२० मिलाकर १०३७ </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">९९८ यजुर्वेदी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">१७ ऋग्वेदी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">१७ सामवेदी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">५ अथर्ववेदी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विद्वान ब्राह्मणो द्वारा यज्ञकार्य सम्पन्न करवाया </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समय वि</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">. </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">१०५० से १०५४ शक ९१० से ९१४ इ</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सन् ९९९ से १००३</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">और दक्षिणामें भूमि और गांव दिए । आज भी सिद्धपुर ब्राह्मणोकी और विद्वानों की नगरी मानी जाति हैं । आज भी पूरे भारतवर्षमें काशी एवं सिद्धपुर के ब्राह्मण परम वंदनीय माने जाते हैं । यहां अधिक संख्यामें ब्राह्मण निवास करते हैं यथा ब्राह्मणों की नगरी भी मानी जाती हैं । यहां ऐतिहासिक नगरी पाटन मात्र २५ कि</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">. </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">एवं पाटीदारों की कुलाम्बा श्री उमियामाताका पावनधाम मात्र १३ कि</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">. </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विद्वानों व सिद्धों की नगरी सिद्धपुर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>– </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुरमें आदिकाल से देव</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गंधर्व</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऋषियों का निवास रहा हैं । सृष्टिके सर्जनकर्ता ब्रह्मा</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विष्णु</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महेश की यह पुनित भूमि हैं । आगे भी बताया हैं वैसे तबसे आज पर्यन्त अनेक सिद्धों ने अपनी कर्मभूमि बनाया हैं । श्री माधवतीर्थजी महाराज</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री चन्द्रशेखर सरस्वति</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री हरिहरानन्दजी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री करपात्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री गंगेश्वरानन्दजी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री सत्यदेवजी महाराज</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री रंगावधूत</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री वासुदेवानन्द सरस्वति</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री रामचन्द्र डोंगरेजी महाराज जैसे भगवद्स्वरूप महापुरूषोने भी इस पुनितरेणुको बारबार शिरोधार्य किया हैं । यहां के सिद्धोंमें श्री जेरीबाबा</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीदुधलीमलजी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री देवशंकर भट्टजी </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरू महाराज</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जैसे स्थानिक महर्षि हो गए । विद्वानों की इस पुनित भूपर श्री जयदत्त शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री जयदुर्गे महाराज जैसे महानुभाव हो गए जिनका नाम आज पूरे भारतवर्षमें सादर लिया जाता हैं । श्री बटुकशास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री मफतलाल अग्निहोत्रीजी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री राधाकृष्ण शुक्ल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री नरहरि शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री वासुदेव शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री अंबालाल शुक्ल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री भानुशंकर शुक्ल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री दुर्गाशंकर शुक्ल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री बचुभाई शुक्ल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री मूळशंकर पुराणी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री गोविंदलाल पुराणी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री नटवरलाल पुराणी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री नरोत्तम जोषी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री नटवरलाल त्रिवेदी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री इश्वरलाल त्रिवेदी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री विठ्ठल शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री हंसानन्दजी महाराज जैसी अनेक विद्वद्विभूतिया इस पुनित भूमि को गौरव प्रदान कर ब्रह्मलीन हो गई । यहां की विद्वद् परंपरा कायम रखनेमे श्री राधाकृष्ण शुक्ल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री देवशंकर पुराणी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री नवीनभाई पाध्या</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री विष्णुभाई जोषी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री वासुदेव शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री हरेशभाई शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री प्रेमवल्लभ शर्मा</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री चंदुभाई गुरू</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री विठ्ठल शास्त्री जैसे अनेक विद्वानोंने वंदनीय प्रयास किए थे और जिसके फलस्वरूप नष्टप्राय होती विद्वत्ता को कुछ बचा पाए हैं । इसके अतिरिक्त यहां श्री जयदत्त शास्त्रीजी, जो भारत के दार्शनिक शिरोमणी थे</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनके स्थान पर एक पाठशाला चलती थी । ऐसे ही तंत्र सम्राट श्री जयदुर्गेजी महाराज के वहां भी ऐसी ही पाठशाला चलती थी । वर्तमान कालमें विश्वको कुछ दे सकें ऐसे विद्वानोमें श्री हरेशभाई </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हाला शास्त्री</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) – </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री परशुराम, श्रीऋषिकुमार, श्रीहरेशभाई शुक्ल जैसे कुछ ही युवा विद्वान बचे हैं । आनेवाले कलमें विद्वानों की इस धरती पर विद्वत्ता होगी या नहीं – एक महाप्रश्न हैं । </span><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यहां की औदच्य सहस्र ब्राह्मण ज्ञातिमें पहले अपनी परंपरा को कायम करनेके लिए अंबावाडीमें श्रीराधाकृष्ण शुक्ल द्वारा एक वैदिक पाठशाला प्रारम्भ करनेका गौरवपूर्ण कार्य किया था । इतने बडे ज्ञाति समुदाय का नेतृत्व आज कुछ मर्यादित-कुण्ठित <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>बुद्धिमनीषायुक्त हो गया है । ब्राह्णणत्व के गौरव की दिशा या तो उनसे उपेक्षित है या उनकी प्रज्ञा केन्द्र के बहार हैं । वे केवल समुह लग्न</span><span lang="EN-US" style="color: purple; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यज्ञोपवित एवं ज्ञातिभोजन तक सीमित हो गये हैं । समग्र ब्रह्णाण्ड का उद्गमबिन्दु उनसे अछूता रह गया हैं </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">। यहां एक गोपाल</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कृष्ण संस्कृत पाठशाला भी हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जहां जिज्ञासुओकी संख्या पूर्वकी अपेक्षा अति कम हैं । </span><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिस विद्वद् परंपरा के कारण सिद्धपुर विश्ववंद्य हैं</span><span lang="EN-US" style="color: purple; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="EN-US" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इस विद्वत्ता की घरोहरको कायम करनेके क्षेत्रमें स्थानिक विद्वदवर्ग उत्साही हो ऐसी भगवान श्रीकपिल के श्री चरणों में प्रार्थना</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुरनगर विशेष<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>– </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर पूर्व रेखांश </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">072.23 </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">एवं उत्तर अक्षांस </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">023.55 </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पर स्थित है । अहमदाबाद – दिल्ली की रेल लाईन पर महेसाणा एवं पालनपुर के बीच इस प्रसिद्धक्षेत्र हैं । यहां अहमदाबाद व आबुरोड से सीधी राज्य बस व्यवस्था हैं । अहमदाबाद से </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">115 </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कि</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मी की दूरी पर रेलयात्रा से </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">2.30 </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">घंटेमें यहां पहूंच सकते हैं । नगरके पूर्व सरस्वती नदी प्रवाहित हो रही हैं। अनेक ऐतिहासिक व धार्मिक परिसरों की नगरी हैं । यहां का औद्योगिक शून्य के बराबर ही हैं । यहां कुछ समय पहले कपडे की दो मीलें थी</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जो आज बंद पडी हैं । यहां का इसबगोल विश्वविख्यात हैं । गोकुल ऑईल मील को छोडकर कोई बडा उद्योग यहां आज नहीं हैं । एनेक दर्शनीय एव पावन स्थानेवाले सिद्धपुर को यथार्थरूप में आजका भारत नहीं जान सका इसके लिए स्थानिक नेतृत्वकी उपेक्षावृत्ति ही मूल कारण हैं । सिद्धपुर से अहमदाबाद की स्थिति </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> दूरी साधनव्यवस्था इत्यादि निम्नानुसार हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यहां ब्राह्मणोंके अतिरिक्त मुस्लिम दाउदी वोरा भी ज्यादा हैं । लोककथानुसार ब्राह्मणोंको अल्लाउद्दीन खिलजीनं बलात् धर्मान्तर कराया था । आज भी वहोरवाड में उनके बडे और सुंदर नक्शीकलायुक्त मकान नगरकी शोभा बने हुए हैं । एक मकान अति प्रसिद्ध हैं जिसमें ३६० दरवाजें व खिडकियां हैं ।</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धपुर के दर्शनीय स्थल का पौराणिक परिचय </span></b><b><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री ब्रह्माजी </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> ब्रह्मकुण्ड और श्री ब्रह्माण्डेश्वर महादेव </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री मार्कण्डेय ऋषि के द्वारा इस स्थानका निर्माण हुआ था । कार्तिक शुक्ल ११ से १५ पर्यन्त यहां नदीके किनारे स्नानादिसे महत्पुण्य प्राप्त होता हैं<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(सर. महा.१६।९७ से १०१) । वैदिककाल में श्री ब्रह्माजीने यहां निवास किया था और अनेक महायज्ञ किए थे । उनके द्वारा यहां एक ब्रह्मकुण्ड व यूप का निर्माण भी हुआ था । यहां मान्यतानुसार एक रात्रि निवास से मनुष्यको ब्रह्मलोक प्राप्ति होती हैं । इसका संदर्भ महाभारतके वनपर्व ८४-८५ तथा अनु.२५-५८ में मिलता हैं । आज यहां यूप एवं कुण्डका अस्तित्व नहीं हैं । दशनामी गोस्वामी संप्रदायोमें से भारती एवं पुरी के यहां दो मठ आज भी हैं ।</span><span lang="HI" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सभी संप्रदायोका यह उद्गमस्थान भी हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री ऋणमक्तेश्वर - </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऋणमोक्ष</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महादेव और पापमोक्षेश्वर </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पाण्डवामुखेश्वर</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महादेव को वंदन करें । सरस्वती के उत्तर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>तटासीन श्री चम्पकेश्वर महादेव यात्रा का प्रथम तीर्थ हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनका यथालाभ दर्शन पूजन करके कुछ ही दूरी पर श्रीसंगमेश्वर तीर्थ हैं । </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री संगमेश्वर तीर्थ - </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सुदीर्घकाल पूर्व यमुना और सरस्वतीका पुण्य संगम इस स्थान पर होता था । भौगोलिक परिवर्तनों के कारणवश यह दूर हटता हुआ आज उत्तरभारत के गंगाके साथ यमुनाका संगम तीर्थराज प्रयाग में होता हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसी तथ्यके साक्षित्वमें यहां संगमेश्रव तीर्थ स्वीकृत किया गया हैं । आज भी कार्तिक शुक्ल पूर्णिमाको त्रिवेणी संगम होनेकी श्रद्धा लोकमानसमें विद्यमान हैं और उसीदिन स्नानका एवं मृतपूर्वजोको दीपदानादि का विशेष महत्व हैं । चंपकेश्वरका अपरनाम संगमेश्वर भी हैं । यहाँ से वडवानल </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रीमद्भावत की देवदानव संग्राम व पिप्पलाद द्वारा वडवानलकी उत्पत्ति</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ब्रह्मपुत्री कुमारिका सरस्वतीने मस्तकपर धारण किया था और वडवानल के प्रचण्ड तापसे संतप्त होकर व्याकूलतासे भूमिपर जानुभाग से चलने पर देवोने यहां </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्वयंभू</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री अडवडेश्वर महादेवको प्रगट किया । यहां महाकाल नामक एक शिवगण था और शिवकी परमाराधानाके दिव्यप्रभावसे वह कैलाशिनस्थ हो गया ।</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री वालखिल्याश्रम और वालखिल्येश्वर महादेव </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सुदीर्घकाल पूर्व </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';">क्रतुकी सन्ताति नामक भार्याने विश्व कल्याणार्थ अंगूठेके पौरूओंके समान शरीरवाले सूर्यके समान तेजस्वी ६०००० ऊर्ध्वरेता ऋषियोंको जन्म दिया</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';">- </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';">श्रीविष्णुपुराण प्रथमांशे १०-१०, महाभारत आदिपर्व ३१ श्लोक ५ से २१,(</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वालखिल्यास तपः</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिथ्था मुनयः सूर्यमण्डले</span><span style="font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उञ्छम उञ्छन्ति धर्मज्ञाः शाकुनीं वृत्तिम</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आस्दिताः </span><span style="font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> महाभारत सभावर्व </span><span style="font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> उद्योगपर्व - महाभारत १२९</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';"> ), स्कंद.नागरखंड - सरस्वति महा. अ.१६।७०-७१ । </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';">ऋषियोंने उग्रतप किया और तपफल महर्षि कश्यपको प्रदान किया । तपके प्रभावसे कश्यपकी पत्नि विनता के गर्भ से बद्रिकाश्रममें गरूडजी का जन्म हुआ । उनके जन्मसे पूर्व ही अपने ज्येष्ठ भ्राता अरूणसे विनता शापित होनेके कारण दासीत्व प्राप्त हुई थी । श्री गरूडजीने अपने सामर्थ्यसे विष्णुवाहन की योग्यता प्राप्त की और इसी सिद्धक्षेत्रमें (जो उनके जन्म की कारणभूमि थी) </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';">अल्पा सरोवर</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';"> (ब्रह्माजीकी पूत्री का ज्ञानके कारण जलरूप होना) में दासत्व मुक्तिहेतु<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>स्नान करवाया जिसके प्रभावसे उनकी मुक्ति हुई ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अन्यत्र </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Sanjay_Light - Hindi';">वालखिस्या जटाधरश्श्चीरचर्मवल्कलपरिवृताः कार्तिक्या पौर्णमास्यां पुष्पफलमुत्सृजन्तः शेषानष्टौमासान् वृत्त्युपार्जनं कृत्वाग्निपरिचरणं कृत्वा पढ्चमहायज्ञक्रियां विवर्तयन्तमात्मानं प्रार्थयन्ते । </span><span style="color: black; font-family: 'Sanjay_Light - Hindi','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="NormalWeb2" style="background: #f3f3ff; margin: auto 0cm; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री परशुराम मंदिर - </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">परशुराम</span><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रामायण काल के मुनी थे। भृगुश्रेष्ठ महर्षि जमदग्नि द्वारा संपन्न पुत्रेष्टि-यज्ञ से प्रसन्न देवराज इंद्र के वरदान स्वरूप पत्नी रेणुका के गर्भ से वैशाख शुक्ल तृतीया को विश्ववंद्य महाबाहु परशुरामजी का जन्म हुआ। वे भगवान विष्णु के आवेशावतार थे। पितामह भृगु द्वारा संपन्न नामकरण-संस्कार के अनन्तर राम</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">किंतु जमदग्निका पुत्र होने के कारण जामदग्न्य और शिवजी द्वारा प्रदत्त परशु धारण किए रहने के कारण परशुराम कहलाए। आरंभिक शिक्षा महर्षि विश्वामित्र एवं ऋचीकके आश्रम में प्राप्त होने के साथ ही महर्षि ऋचीक से सारंग नामक दिव्य वैष्णव धनुष और ब्रह्मर्षि कश्यपजीसे विधिवत अविनाशी वैष्णव-मंत्र प्राप्त हुआ। तदनंतर कैलाश गिरिश्रृंगस्थित भगवान शंकर के आश्रम में विद्या प्राप्त कर विशिष्ट दिव्यास्त्र विद्युदभि नामक परशु प्राप्त किया। शिवजी से उन्हें श्रीकृष्ण का त्रैलोक्यविजय कवच</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्तवराज स्तोत्र एवं मंत्र कल्पतरूभी प्राप्त हुए। चक्रतीर्थ में किए कठिन तप से प्रसन्न हो भगवान विष्णु ने उन्हें त्रेता में रामावतार होने पर तेजोहरण के उपरांत कल्पान्त पर्यंत तपस्यारत भूलोक पर रहने का वर दिया । वे शस्त्रविद्या के महान गुरु थे। उन्होंने भीष्म</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">द्रोण व कर्ण को शस्त्रविद्या प्रदान की थी। उन्होंने एकादश छन्दयुक्त शिव पंचत्वारिंशनाम स्तोत्रम्भी लिखा । वे पुरुषों के लिए आजीवन एक पत्नी-व्रत के पक्षधर थे। उन्होंने अत्रि-पत्नी अनसूया अगस्त्य-पत्नी लोपामुद्रा व प्रिय शिष्य अकृतवण के सहयोग से </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नारी-जागृति-अभियान</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> का विराट संचालन भी किया । अवशेष कार्यो में कल्कि अवतार होने पर उनका गुरुपद ग्रहण कर शस्त्रविद्या प्रदान करना शेष है । श्रीमद्भागवत में दृष्टांत है कि गंधर्वराज चित्ररथ को अप्सराओं के साथ विहार करता देख हवन हेतु गंगा-तट पर जल लेने गई माता रेणुका आसक्त हो गई। तब हवन-काल व्यतीत हो जाने से क्रुद्ध मुनि जमदग्निने पत्नी के आर्य मर्यादा विरोधी आचरण एवं मानसिक व्यभिचारवश पुत्रों को माता का वध करने की आज्ञा दी । </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अन्य भाइयों द्वारा साहस न कर पाने पर पिता के तपोबल से प्रभावित परशुराम ने उनकी आज्ञानुसार माता का शिरोच्छेदन एवं समस्त भाइयों का वध कर डाला</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">और प्रसन्न जमदग्नि द्वारा वर मांगने का आग्रह किए जाने पर सभी के पुनर्जीवित होने एवं उनके द्वारा वध किए जाने संबंधी स्मृति नष्ट हो जाने का ही वर मांगा। भगवान ने मातृदोष से मुक्त होनेके लिए यहां प्रायश्चित करके </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नारी-जागृति-अभियान</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> का संचालन किया था । यह कथा महाभारत-रामायण एवं भागवदादि अनेक पुराणोंमें हैं ।</span><span style="color: black; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री पिण्डतारक तीर्थ - </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राची सरस्वती के पावन तट पर पिण्डताकर तीर्थ हैं । यहां शतवर्ष पर्यन्त ब्रह्माजीने पिण्डयज्ञ किया था । यहां पिण्डदान, स्नान एवं दानका अति महत्त्व हैं ।</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री नर तीर्थ एवं अश्व तीर्थ - </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महाभारतके युद्धके उपरान्त भगवान् श्री कृष्ण और अर्जूनने स्नानादि करके यहां प्रायश्चित किया था, तब से यह नर (अर्जून) तीर्थ माना जाता हैं । प्रायश्चित्तार्थ विष्णुपूजन के लिए श्री कृष्णार्जूनने यहां पुण्डरीक (पापहा पुण्डरीकाक्षाय नमः)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>भगवान के श्रीविग्रह की स्थापना की थी, जिसका आज अस्तीत्व नहीं हैं, यद्यपि अश्वतीर्थ की संगति प्राप्त होती हैं । </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री महोदय एवं श्री एकद्वार तीर्थ - </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राचीन कालमें हिमालय से आनेवाली नदींयों में सरस्वती का काल गंगावतरणसे एवं यमुनाजी से भी पूर्वका हैं । कालान्तरमें गंगा-यमुनाका प्रवाह इसके साथ संगम करता था यथा इसे महोदयतीर्थ नाम मिला और पुराणेतिहासानुसार पूर्वकालमें कुशकेतुराजा सपरिवार इन्द्रके आदेशसे यहां (सरस्वतीमें) स्नान-दानादि करके स्वर्गको प्राप्त हुआ था । स्वर्गका द्वार होनेसे इसे एकद्वारतीर्थ कहा गया है । यहां स्नान-दानादिका विशेष महत्व हैं ।</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री मार्कण्डेयाश्रम, अक्षयवट एवं सिद्धचामुण्डा </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री मार्कण्डेय मुनिने इसी स्थानपर सरस्वती महापुराण की रचना की थी । यहां सिद्धेश्वर महादेव का मंदिर भी है, जो महर्षि मार्कण्डेय के परमाराध्य थे । श्री मुरलीमनोहर मंदिर (खाकचौक) ही यह पुनित स्थान हैं । इसके पृष्टभागमें सिद्धकूप (प्राचीन ज्ञानवापी) हैं और कुछ ही कदमकी दूरी पर सिद्धचामुण्डा (महाकाली) का मंदिर हैं । </span><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अक्षयवटवटेश प्रपितामहाग्रे रूक्मिणीकुण्डं तत्पश्चिमे कपिलानदी तत्तीरे कपिलेश्वरः </span></i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यहां एक अक्षयवट भी था जो आज प्रायः नहीं हैं ।</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; vertical-align: top;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री हर्षबिन्दु सरोवर, अल्पा सरोवर, मातृगया तीर्थ, श्रीकर्दमाश्रम, श्रीगूहतीर्थ एवं गूहेश्वर महादेव - </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ये सभी स्थान एक ही जगह पर हैं ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इन सबका आधार एवं संगति अनेक इतिहास (रामायण-महाभारत), पुराणो में हैं यद्यपि श्रीमद्भागवतमें स्कंध ३।२१।३८-३९ एवं ३।३३।३१ में उपलब्ध हैं । श्री बिन्दुसरोवर, अल्पा सरोवर एवं मातृगया के संदर्भमें आगे बताया गया हैं । बिन्दु सरोवर पूरे भारतवर्षमें चार स्थानमें हैं - १ सिद्धपुर, २ भुवनेश्वर (जगन्नाथपुरी), ३ कुरूक्षेत्र एवं ४ हिमालयमें सरयूनदीका उद्गम स्थान । किन्तु पुराणोमें बिन्दुसरोवर, सिद्धक्षेत्र, कर्दमाश्रम, सरस्वती नदी के साहचर्यकी बात लिखी हैं जो केवल सिद्धपुरमें ही मिलती हैं । कर्दमाश्रम जो आज कदमवाडी के नाम से प्रसिद्ध हो गया हैं, जहां परम वैष्णव श्री महाप्रभुजीकी बैठक हैं । महर्षि कर्दम यहां आयुर्वेद एवं औषधिय संशोधन करते थे । श्री कपिल भगवानने जहां माताको सांख्यशास्त्रका उपदेश किया और अंतमें माताको वर दिया कि </span><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धक्षेत्रे तु देहुत्यां शिलायां मातृकी गया </span></i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वही मातृगयातीर्थ बना । यहां पर एक नयी ज्ञानवापीका हैं जिसका नाम गूहतीर्थ हैं । यहां श्री गयागदाधर भगवान के समीपमें ही गूहेश्वर महादेव का मंदिर हैं । प्राचीन कालमें भगवान कार्तिक (गूह) ने इसकी स्थापना की थी । यहां भगवान श्रीगूह का श्रीविग्रह भी विराजमान हैं ।</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री दधिस्थली (देथली) </span></b><b><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span></b><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> देहस्थली </span></b><b><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span></b><b><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महर्षि दधिची की यह तपोभूमि हैं । भारतवर्ष के सभी दधिच ब्राह्मणों का यह मूल स्थान हैं । उनके पुत्र पिप्पलाद अथर्ववेदीय शाखा प्रवर्तक ऋषि थे । प्रश्नोपनिषद ब्राह्मण उनका ज्ञानप्रसाद हैं । <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राचीन काल में दधीचि नाम के एक महर्षि थे। उनकी पत्नी का नाम गभस्तिनी था। महर्षि</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वेद-शास्त्रों के पूर्ण ज्ञाता थे और स्वभाव के बड़े ही दयालु थे। अहंकार तो उन्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">छू तक नहीं गया था। वे सदा दूसरों का हित करना अपना परम धर्म समझते थे। उनके</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">व्यवहार से उस वन के पशु-पक्षी तक संतुष्ट थे</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जहाँ वे रहते थे। गंगा के तट पर ही</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनका आश्रम था। जो भी अतिथि उनके आश्रम पर आता था</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसकी महर्षि और उनकी पत्नी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रद्धा भाव से सेवा करते थे।</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">एक दिन की बात है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महर्षि के आश्रम पर रुद्र</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आदित्य</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अश्विनीकुमार</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इंद्र</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विष्णु यम और अग्नि आए। देवासुर संग्राम समाप्त हुआ</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">था जिसमें देवताओं ने दैत्यों को परास्त कर दिया था। विजय के कारण सभी देवता हर्षित</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हो रहे थे। उन्होंने आकर यह प्रसन्नता-भरा समाचार महर्षि को सुनाया। महर्षि ने उक्त</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं का समुचित स्वागत किया और उनके आने का कारण पूछा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">भगवान् ! आप इस पृथ्वी के कल्पवृक्ष हैं। आप जैसे तपस्वी ऋषि की यदि हमारे ऊपर कृपा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हो तो हमारे मार्ग में किसी प्रकार की कठिनाई उपस्थित नहीं हो सकती।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="font-size: 18pt;">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मुनिश्रेष्ठ ! जीवित मनुष्यों के जीवन का इतना ही फल है कि तीर्थों में स्नान</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समस्त प्राणियों पर दया और आप जैसे तपस्वी महर्षि के दर्शन करें। इस समय हम दैत्यों</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">को परास्त करके आए हैं और इसके पश्चात् आपके दर्शन करके हमारी प्रसन्नता दूनी बढ़</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गई है। अब हमारे पास ये अस्त्र-शस्त्र हैं। इनका बोझ अब हम नहीं ढो सकते और यदि</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इन्हें ले जाकर स्वर्ग में रख भी दें तो हमारे शत्रु किसी तरह पता लगाकर कभी भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इन्हें ले जा सकते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसलिए हमारा विचार इन अस्त्र-शस्त्रों को आपके आश्रम पर ही</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रखने का है।</span><span style="font-size: 18pt;">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे मुनिश्रेष्ठ ! यदि आप आज्ञा दे दें तो इन्हें हम यहीं छोड़</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जाएँ। इससे अधिक उपयुक्त स्थान हमें नहीं मिल सकता</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">क्योंकि यहाँ से दैत्य इनको</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चुराकर नहीं ले जा सकेंगे।</span><span style="font-size: 18pt;"><br />
‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे भगवन् ! आपकी तपस्या के प्रभाव से आपका स्थान</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">परम सुरक्षित है। इसलिए हम अपने अस्त्र-शस्त्रों को यहाँ छो़ड़कर निश्चिंत होकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अपने लोक को जाना चाहते हैं। आप इसके लिए आज्ञा दीजिए।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं की बात सुनकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महर्षि दधीचि ने अपने सरल स्वभाव के कारण कह दिया</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं ! मेरा जीवन तो सदा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दूसरों के उपकार के लिए ही व्यतीत हुआ है और इसी तरह होगा। तुम अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अस्त्र-शस्त्रों को यहाँ रख सकते हो। मुझे इसमें किसी प्रकार की आपत्ति नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">है।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> जिस समय महर्षि ने यह कहा था</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उस समय उनकी पत्नी भी वहाँ खड़ी थी</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रोकते हुए कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऐसा विरोध उत्पन्न करने वाला कार्य मत करिए स्वामी ! दैत्यों को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जब पता चलेगा कि देवताओं के अस्त्र-शस्त्र हमने छिपाकर रख दिए हैं तो वे हमारे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शत्रु हो जाएँगे और हर प्रकार से हमें कष्ट पहुँचाने का प्रयत्न करेंगे। आपको इस</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बीच में पड़ने की क्या आवश्यकता है </span><span style="font-size: 18pt;">?</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span style="font-size: 18pt;">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे स्वामी ! जो शास्त्रों का ज्ञान</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राप्त करके परमार्थ-तत्त्व में स्थित हो चुके हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">संसार के कार्यों में जिनकी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कोई आसक्ति नहीं है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उन्हें दूसरों के लिए संकट मोल लेने से क्या लाभ </span><span style="font-size: 18pt;">? </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आप सोचिए तो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राणनाथ ! यदि इन अस्त्र-शस्त्रों में मानो कोई चोरी चला गया तो देवता भी हमारे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शत्रु हो जाएँगे</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उधर दैत्य हर प्रकार से इनको छीनने का प्रयत्न करेंगे। इस प्रकार</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">व्यर्थ चित्त की शांति नष्ट होगी। फिर आप तो वेद के ज्ञाता हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आपको इस पराए धन से</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ममत्व जोड़ना किसी प्रकार उचित नहीं है। साधु पुरुष में यदि धन देने की शक्ति हो तो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बिना किसी प्रकार का विचार किए उसे याचक को धन दे देना चाहिए। यदि धन देने की शक्ति</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">न हो तो साधु पुरुष को केवल मन</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वाणी तथा शारीरिक क्रियाओं के द्वारा दूसरे का</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उपकार करना चाहिए लेकिन पराए धन को धरोहर के रूप में अपने यहाँ रखना साधु के लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">किसी प्रकार भी उचित नहीं है। पूरी तरह परिस्थिति पर विचार करके आप देवताओं को उनके</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अस्त्र-शस्त्र लौटा दीजिए।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पत्नी की बात सुन दधीचि ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रिये !</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारा कथन उचित है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन अब मैं देवताओं को वचन दे चुका हूँ। यदि अब तुम्हारे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कहने से इन अस्त्र-शस्त्रों को रखने की अस्वीकृति प्रकट करूँगा तो देवताओं के हृदय</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">में मेरे प्रति सम्मान कम हो जाएगा और अपने वचन को वापस लेकर मेरे हृदय में भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रसन्नता नहीं होगी। इसलिए अब तो जो कुछ हो गया वही उचित है।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> अपने पति की यह</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बात सुनकर गभस्तिनी आगे कुछ नहीं बोली। देवता निश्चिंत होकर चले गए। जब दैत्यों को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पता चला कि देवताओं के अस्त्र-शस्त्र महर्षि के आश्रम पर हैं तो वे अनेक प्रकार के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उपद्रव मचाने लगे और महर्षि को यह शंका हो उठी कि कहीं दैत्य इन अस्त्र-शस्त्रों को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चुराकर न ले जाएँ। पूरे एक हज़ार वर्ष व्यतीत हो चुके थे। देवता किसी प्रकार का</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समाचार तक लेने नहीं आए थे। तब एक दिन महर्षि ने अपनी पत्नी से कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रिये !</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं को गए पूरी एक सहस्राब्दी बीत गई</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अभी तक उन्होंने अपने अस्त्र-शस्त्रों को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आकर नहीं सँभाला। दैत्य महापराक्रमी हैं। उन्हें पता तो लग ही गया है कि देवताओं के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अस्त्र-शस्त्र हमारे पास हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कहीं वे आकर उन्हें छीन न ले जाएँ। तब तो बड़ी विकट</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">परिस्थिति उपस्थित हो जाएगी। उससे पहले हमारे लिए कौन-सा उचित मार्ग है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इस विषय</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">में अपनी सम्मति प्रकट करो </span><span style="font-size: 18pt;">?’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> उनकी पत्नी कोई उपाय सोचने लगी</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन उसकी समझ</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">में कुछ भी नहीं आया। तब महर्षि ने ही सोचकर कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवी ! यदि तुम्हारी सम्मति हो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तो मैं इन सभी अस्त्र-शस्त्रों को शक्तिहीन कर दूँ </span><span style="font-size: 18pt;">?’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> गभस्तिनी ने यह बात</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्वीकार कर ली। उसी क्षण महर्षि ने मंत्रोच्चारण करते हुए उन सभी अस्त्र-शस्त्रों</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">को पवित्र जल में नहलाया और फिर वे उस सर्वास्त्रमय परम पवित्र और तेज-युक्त जल को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पी गए। तेज निकलने से सभी अस्त्र-शस्त्र शक्तिहीन हो गए। धीरे-धीरे वे नष्ट हो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गए।</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसके कुछ समय पश्चात् देवता महर्षि के पास आए और उन्होंने अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अस्त्र-शस्त्रों को वापस माँगा। देवासुर संग्राम फिर प्रारंभ हो चुका था। दैत्यों</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ने अपनी शक्ति बढ़ाकर देवताओं पर आक्रमण कर दिया था। देवताओं के अस्त्र-शस्त्र</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">माँगने पर महर्षि ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आपके अस्त्र-शस्त्र तो मेरे शरीर के अंदर स्थित हैं !</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पूरी सहस्राब्दी बीत गई</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तब भी आप उन्हें लेने नहीं आए। तब मैंने इस भय से कि कहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दैत्य इनको चुराकर न ले जाएँ</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उन्हें मंत्रोच्चारण के साथ पवित्र जल से स्नान कराकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">और उस जल को पीकर पूरी तरह शक्तिहीन कर दिया। अब उन सभी अस्त्र-शस्त्रों का बल मेरे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शरीर में पहुँच चुका है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आप लोग जैसा कहें वैसा ही मैं करूँ !</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> महर्षि की बात</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सुनकर देवता विनीत स्वर में कहने लगे</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे मुनिश्रेष्ठ ! अस्त्र-शस्त्रों के बिना</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तो हम निस्सहाय-से असुरों के हाथों मारे जाएँगे। आप किसी प्रकार शस्त्रों का प्रबंध</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">करिए। आप जानते ही हैं कि दैत्य महापराक्रमी हैं और अबकी बार तो उन्होंने अपार</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सैन्य दल एकत्रित कर लिया है। किसी प्रकार हमारी रक्षा करिए !</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> यह सुनकर दधीचि</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बोले</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे देवताओं ! मेरा उद्देश्य तुम्हारा अहित करने का कभी नहीं था। अब तो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारे सारे अस्त्र-शस्त्र मेरी अस्थियों में मिल चुके हैं। यदि तुम उनको ले जाना</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चाहो तो ले जा सकते हो।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> जिस समय महर्षि ने देवताओं के सामने यह प्रस्ताव रखा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">था</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसकी पत्नी कहीं बाहर चली गई थी। देवता उससे बहुत डरते थे। उसको वहाँ उपस्थित न</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देखकर उन्होंने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे मुनीश्वर ! आप हमें अपनी अस्थियों को ही दे दीजिए</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">करिए शीघ्रता।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> दधीचि ने उसी समय समाधि लगा ली और अपने प्राण त्याग दिए। कुछ ही</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">क्षण पश्चात् उनका शरीर निष्प्राण हो गया। यह देखकर देवताओं ने विश्वकर्मा से कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे विश्वकर्मा ! अब महर्षि की अस्थियाँ लेकर आप अनेक अस्त्र-शस्त्र बना</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">डालिए।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> विश्वकर्मा ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं ! यह ब्राह्मण का शरीर है। मैं इसका</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उपयोग करते हुए डरता हूँ। जब केवल इनकी अस्थियाँ मात्र रह जाएँगी</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तभी मैं इसमें</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हाथ लगाऊँगा और उनसे अस्त्र-शस्त्र का निर्माण करूँगा।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> विश्वकर्मा के हृदय के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">भय को दूर करने के लिए देवताओं ने गौओं से कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे गौओ ! हम तुम्हारा मुख वज्र के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समान कर देते हैं। तुम जाकर महर्षि दधीचि के निष्प्राण शरीर को विदीर्ण कर डालो और</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनका अस्थिपंजर शेष छोड़कर बाकी सभी मांस को अलग कर दो।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> देवताओं का आदेश मानकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गौओं ने जाकर महर्षि के शरीर को विदीर्ण कर डाला और केवल अस्थिमात्र ही खड़ी छोड़</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दी। देवताओं ने प्रसन्न होकर उन अस्थियों को उठा लिया और वे उन्हें लेकर अपने लोक</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">को चले गए। थोड़ी देर बाद ही महर्षि की पत्नी गभस्तिनी आई। उसके हाथों में पानी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">से भरा कलश था और उसमें कुछ पुष्प थे। वह अपने पति के दर्शनों के लिए लालायित होकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शीघ्रता से चलकर आई थी</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन आश्रम पर महर्षि को न देखकर उसके हृदय में चिंता समा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गई। वह घबराकर इधर-उधर पति को खोजने लगी। उस समय वह गर्भवती थी। जब कहीं भी पति को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नहीं पा सकी तो उसने अग्निदेव से पूछा</span><span style="font-size: 18pt;">,‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे अग्निदेव ! मेरे पतिदेव आश्रम पर दिखाई</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नहीं देते</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कृपा करके बताइए</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वे कहाँ चले गए हैं </span><span style="font-size: 18pt;">?’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> अग्नि ने महर्षि के प्राण</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">त्यागने का सारा वृत्तांत गभस्तिनी को कह सुनाया। पति की मृत्यु का दुःखद समाचार</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सुनकर गभस्तिनी विलाप करती हुई पृथ्वी पर गिर पड़ी। उस समय पति के वियोग से उसके</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">करुण क्रंदन को सुनकर वन के वृक्ष भी रोने लगे। अग्निदेव ने आकर उस कल्याणी को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">धैर्य बँधाया। उसने रोते-रोते कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मैं देवताओं को शाप देने के लिए समर्थ नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हूँ</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसलिए स्वयं ही अग्नि में प्रवेश करूँगी। पति के बिना इस अभिशप्त जीवन को भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रखकर क्या होगा </span><span style="font-size: 18pt;">? </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मेरा सर्वस्व चला गया</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अब मैं भी जाकर परलोक में पति से मिलूँगी</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तभी मेरी आत्मा को शक्ति मिलेगी। </span><span style="font-size: 18pt;">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे अग्निदेव ! मैं अपनी इस देह को आपको</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समर्पण करती हूँ।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अग्निदेव हर तरह से गभस्तिनी को समझाने लगे</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन उसने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राण त्यागने का पूरी तरह निश्चय कर लिया था। उसी समय उसने अपना पेट चीरकर गर्भ के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बालक को बाहर निकाल लिया और फिर गंगा</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पृथ्वी</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आश्रम तथा वन के वृक्ष और लताओं को</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रणाम करके बोली</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मेरा यह बालक आपको समर्पित है। यह अभागा अपने पिता से तो हीन</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हो ही चुका है और अब माता से भी हीन हो जाएगा।</span><span style="font-size: 18pt;"><br />
‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे वन के वृक्षों ! इसकी रक्षा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">करना। तुम्हीं इसके माता-पिता हो।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> यह कहकर महर्षि की पत्नी ने बालक को पीपल के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">समीप रख दिया और फिर वह स्वयं चिता जलाकर उसमें बैठ गई और अपने पति के पास दिव्य</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लोक को चली गई।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जब आश्रम सूना हो गया और वन के पशु तथा पक्षियों को दयालु</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">महर्षि और उनकी पत्नी नहीं दिखाई दिए तो वे वहाँ आकर विलाप करने लगे। रह-रहकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उन्हें ऋषि और ऋषि पत्नी के मधुर व्यवहार की याद आने लगी और वे एक-दूसरे से कहने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लगे</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अब हम पिता दधीचि और माता गभस्तिनी के बिना किसी प्रकार भी जीवित नहीं रह</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सकते। जिस स्नेहपूर्ण दृष्टि से ऋषि और ऋषि-पत्नी हमारी ओर देखा करते थे</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उस तरह तो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सगे माता-पिता भी नहीं देखते। हा ! हम कैसे पापी हैं कि अब उनके दर्शनों से वंचित</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">होकर निस्सहाय-से इस वन में भटक रहे हैं। आज यह आश्रम कैसा श्मशान जैसा लग रहा है।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नहीं तो ऋषि के उपस्थित रहते इसके चारों ओर वृक्षों का एक-एक पत्ता स्नेह से</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मुस्कराता रहता था। </span><span style="font-size: 18pt;">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हा विधाता ! संसार में वे भी कितने दुखी हैं जिनके</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">माता-पिता स्वर्गवासी हो चुके हैं।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> यह कहकर वे सभी उस बालक के पास आए</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिसे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऋषि-पत्नी जन्म देकर छोड़ गई थी। उन्होंने उसके लिए सब प्रकार की व्यवस्था की।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वनस्पतियों और औषधियों ने लाकर उसके लिए राजा सोम से अमृत माँगा। सोम ने सहर्ष अमृत</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दे दिया। वनस्पतियों ने उस अमृत को लाकर बालक को दे दिया। बालक दिन-प्रतिदिन बढ़ने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लगा। पीपल के वृक्षों ने उसका पालन किया था</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसलिए </span><span style="font-size: 18pt;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिप्पलाद</span><span style="font-size: 18pt;">’ </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">के नाम से वह</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रसिद्ध हुआ। </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जब पिप्पलाद बड़ा हुआ तो वह अपने आपको अकेला वन में पाकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वृक्षों से कहने लगा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे हम वन के वृक्षो ! सभी सौभाग्यशाली बालकों के माँ-बाप</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनका लालन-पालन करते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन मेरे माता-पिता ने मेरा पालन-पोषण क्यों नहीं किया</span><span style="font-size: 18pt;"> ? </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वे कहाँ चले गए हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कृपा करके मुझे बताओ </span><span style="font-size: 18pt;">?’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> बालक का सरल प्रश्न सुनकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वृक्षों को फिर ऋषि-पत्नी की याद आ गई और वे दुखी होकर रोने लगे। पिप्पलाद ने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कौतूहलवश होकर पूछा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रेष्ठ वृक्षो ! तुम इतने दुखी क्यों होते हो </span><span style="font-size: 18pt;">?’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> तब</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वृक्षों ने पिप्पलाद से ऋषि का जीवन संबंधी सारा वृत्तांत कह सुनाया। उसे सुनते ही</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिप्पलाद रोने लगा और कहने लगा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हा विधाता। तूने मुझे इस पृथ्वी पर जन्म ही क्यों</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दिया </span><span style="font-size: 18pt;">? </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मैं कैसा अभागा हूँ कि जिन माता-पिता ने मुझे जन्म दिया</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनका ही मुख नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देख पाया। जिस पुत्र को माता का स्नेह न मिला हो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसका जीवन व्यर्थ है।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> बालक</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">के विलाप को सुनकर वृक्षों के हृदय भी हिल उठे। वे अनेक प्रकार से उसको धैर्य</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बँधाने लगे</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन बालक निस्सहाय-सा रोता रहा और फिर देवताओं पर क्रुद्ध होकर उसने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिन स्वार्थी देवताओं ने मेरे पिता के प्राण लिए हैं और जो मेरी माता के भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मृत्यु का कारण बने हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वे आज से ही मेरे शत्रु हैं। जब तक मैं उनका वध न कर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लूँगा</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तब तक धैर्य लेकर नहीं बैठूँगा। इस संसार में श्रेष्ठ पुत्र वही है जो अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिता के शत्रु को नष्ट करने की सामर्थ्य रखता है। देवताओं को नष्ट किए बिना मेरा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जीवन व्यर्थ है।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> पिप्पलाद की यह प्रतिज्ञा सुनकर वृक्षों ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे सुव्रत</span><span style="font-size: 18pt;"> ! </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारी माता ने परलोक जाते समय यह उद्गार प्रकट किया था-जो मनुष्य दूसरों के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">द्रोह में लगे रहते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">या जो अपने कल्याण की बातें भूलकर भ्रांतचित्त होकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इधर-उधर भटकते रहते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वे नरक के गर्त में जाकर गिरते हैं।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">माता की इस</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बात को सुनकर पिप्पलाद ने असंतुष्ट होकर कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्रेष्ठ वृक्षों ! माता ने कुछ भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कहा हो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन जिसके अंतःकरण में अपमान की आग प्रज्वलित हो रही हो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसके सामने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">साधुता की बातें करना व्यर्थ है। मैंने तो शत्रुओं का ध्वंस करने की प्रतिज्ञा कर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ली है। उसे पूरा किए बिना मैं चैन से नहीं बैठ सकता।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> यह कहकर पिप्पलाद</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चक्रेश्वर महादेव के स्थान पर गया और वहाँ बैठकर भगवान् शंकर की आराधना करने लगा।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिप्पलाद की आराधना से प्रसन्न होकर भगवान् शंकर ने उसे दर्शन दिया और वर माँगने के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लिए कहा। पिप्पलाद ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे महादेव ! मैं अपने शत्रु देवता को नष्ट करने के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लिए शक्ति चाहता हूँ।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> उसी समय भगवान् शंकर के नेत्रों से भयंकर कृत्या प्रकट</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हुई। उसकी आकृति बड़वा के समान थी। संपूर्ण जीवों का विनाश करने के लिए उसने अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गर्भ में अग्नि छिपा रखी थी। मृत्यु के-से भयानक आकार वाली वह कृत्या निकलकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिप्पलाद से कहने लगी</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे भद्र ! बोलो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मैं तुम्हारे हित के लिए किसको नष्ट करूँ</span><span style="font-size: 18pt;"> ?’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> पिप्पलाद ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवता मेरे शत्रु हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तू जाकर उन्हें ही खा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जा।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसी समय बड़वा के गर्भ की अग्नि प्रचंड लपटों के साथ बाहर फूट पड़ी और</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवलोक की ओर चल दी। उस महाभयानक अग्नि को आते देखकर देवता भयभीत होकर निस्सहाय-से</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पुकारने लगे। सभी अपनी जान-बचाने के लिए इधर-उधर भागने लगे</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन कहीं भी बचने का</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उपाय नहीं दिखता था। अंत में वे महादेव की शरण में गए और उन्हीं से रक्षा के लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रार्थना करने लगे।</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शरणागत देवताओं पर कृपा करके भगवान् शिव ने उन्हें अभय</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दे दिया और वे स्वयं पिप्पलाद के पास आकर कहने लगे</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बेटा पिप्पलाद ! देवता</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारी शक्ति के कारण त्राहि-त्राहि करते फिर रहे हैं। कहीं बचने का उपाय न देखकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अंत में वे मेरी शरण में आए हैं। अब तुम मेरे कहने से इन पर अधिक रोष मत दिखाओ।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सोचो तो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यदि तुम इनका नाश कर दोगे तब भी तुम्हारे माता-पिता लौटकर नहीं आएँगे और</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">फिर सँभवतया तुम यह नहीं जानते कि महर्षि दधीचि ने तो स्वयं ही अपनी इच्छा से</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं के हित के लिए अपने प्राणों का त्याग किया है। ऐसे उपकारी और दयालु पिता के</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पुत्र होकर तुम्हारा इस प्रकार देवताओं पर क्रोध करना उचित नहीं है। संसार में वे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ही पुरुष धन्य हैं जो दूसरों के हित में अपने प्राण उत्सर्ग कर देते हैं। ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">धर्मात्मा पिता और गभस्तिनी जैसी परम गुणवती और पतिव्रता देवी के पुत्र होकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारे लिए इस प्रकार क्रोध करना उचित नहीं है। </span><span style="font-size: 18pt;">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बेटा ! सोचो तो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिता कैसे शक्तिशाली थे जिनकी अस्थियों से देवता सदा दैत्यों के ऊपर विजय प्राप्त</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">करते हैं। फिर तुम्हारा भी प्रताप कम नहीं है। इसी से आज देवता स्वर्ग से भ्रष्ट</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">होकर निस्सहाय-से मेरी शरण में आए हैं। आर्त प्राणियों की रक्षा से बढ़कर दूसरा कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पुण्य नहीं है। क्रोध छोड़कर देवताओं की रक्षा करो। इससे पिता की भाँति तुम्हारी भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दयालुता का पारा चारों दिशाओं में फैल जाएगा।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">भगवान् शंकर इस तरह पिप्पलाद</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">को समझाने लगे। पिप्पलाद ने महादेव के चरणों में अपना सिर रखकर विनीत स्वर में कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे भगवान् ! जो मन</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वाणी और क्रिया द्वारा सदा मेरे हित में तत्पर रहते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दयालु स्वामी ! आपको मैं नमस्कार करता हूँ। मैं देवताओं को क्षमा कर सकता हूँ देव !</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">लेकिन मेरी एक इच्छा है। जिन्होंने माता-पिता की भाँति मेरा पालन-पोषण किया</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">है-उन्हीं के नाम से यह पवित्र स्थान प्रसिद्ध हो और यह पुण्य तीर्थ माना जाए। इससे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मैं उनके ऋण से उऋण हो सकूँगा। यदि देवता यह स्वीकार कर लें कि पृथ्वी पर जितने भी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऐसे तीर्थ हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जहाँ उनकी प्रतिष्ठा होती है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनसे अधिक माहात्म्य इस तीर्थ का होगा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तो मैं अपना सारा रोष वापस ले लूँ।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> भगवान् शंकर ने देवताओं से यह बात कही।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं ने तुरंत यह स्वीकार कर लिया और वे सभी पिप्पलाद की दयालुता की प्रशंसा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">करते हुए अपने लोक को चले गए। इसके पश्चात् भगवान् शंकर ने पिप्पलाद से कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बेटा</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुमने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मेरी बात मानकर वही कार्य किया है जो मैं चाहता था। इसके अलावा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">माता-पिता के प्रति तुम्हारी अनंत भक्ति है और उन वृक्षों के प्रति भी तुम्हारे</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हृदय में प्रेम है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जिन्होंने तुम्हारा पालन-पोषण किया है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इन्हीं कारणों से मैं</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारे ऊपर अत्यधिक प्रसन्न हूँ</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बोलो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारा और क्या मनोरथ है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उसे भी मैं</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसी क्षण पूरा करूँगा।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पिप्पलाद ने कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे महादेव ! मेरी यही इच्छा है</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कि मेरे माता-पिता और ये सभी वृक्ष सदा आपका दर्शन करें और आपके ही धाम में जाकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">निवास करें। ये देवता भी आपकी कृपा से सुखी होकर आपके ही साथ हो</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जाएँ।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> पिप्पलाद की यह बात सुनकर देवताओं ने प्रसन्न होकर कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे भद्र ! तुम</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">धन्य हो। तुमने अपने हित की पहले चिंता न करके दूसरों के कल्याण के लिए भगवान् शंकर</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">से वर माँगा है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इससे प्रसन्न होकर हम भी कुछ वर देना चाहते हैं।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> पिप्पलाद ने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे देवताओं ! यदि आप मेरा हित करना चाहते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तो मेरी एक इच्छा पूर्ण करिए।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मैं एक बार अपने स्वर्गीय माता-पिता को देखना चाहता हूँ। यदि आप उन्हें दिखा सकें</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तो आपकी अति कृपा होगी और मैं संसार में अपने आपको परम सौभाग्यशाली </span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मानूँगा।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 18pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देवताओं ने सहर्ष पिप्पलाद की बात स्वीकार कर ली और उससे कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हे मुनिपुत्र ! देखो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हारे माता और पिता दिव्य विमान पर चढ़कर आ रहे हैं।</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विषाद छोड़कर अपने मन को शांत करो और देखो</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अपने पिता महर्षि दधीचि और माता</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गभस्तिनी से मिलो।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> देवताओं के कहते ही एक दिव्य विमान आया। महर्षि दधीचि और</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उनकी पत्नी उस पर बैठे हुए थे। वह विमान आकर उसी स्थान पर उतरा जहाँ पिप्पलाद खड़ा</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हुआ था। पिप्पलाद ने अपने माता-पिता को कभी नहीं देखा था</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इसलिए वह उनको नहीं पहचान</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पाया और कौतूहलवश होकर उनकी ओर देखने लगा। तब स्वयं महर्षि और उनकी पत्नी ने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्नेहपूर्ण वाणी से कहा</span><span style="font-size: 18pt;">, ‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पुत्र</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तुम्हें देखने की लालसा से हम दिव्य लोक से आए</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हैं। तुम हमारे बिना इस मृत्युलोक में किसी प्रकार का विषाद मत करना। सदा अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कर्तव्य का पालन करते रहना और अपने जीवन को दूसरों के हित में ही लगाना। जो व्यक्ति</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">केवल अपने ही स्वार्थ के लिए जीवित रहते हैं</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उन अधम प्राणियों की परलोक में</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दुर्गति हो जाती है। परोपकारी ही सद्गति पाता है</span><span style="font-size: 18pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ईश्वर तुम्हारे जीवन को सुखी</span><span lang="HI" style="font-size: 18pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">रखे।</span><span style="font-size: 18pt;">’’</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> । पिप्पलाद ऋषि ने उग्र तपश्चर्या एवं ज्ञानार्जन, इसी सिद्धक्षेत्र में किया था । यहां पर पाण्डव गुफा भी हैं । गुप्तावास के दौरान पाण्डवोंने यहां कुछ काल व्यतीत किया था । परम शांत एवं रमणीय भूमि पर एक शांडिल्याश्रम </span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> कुण्ड और स्वयंभू वटेश्वर महादेव का अति प्राचीन मंदिर भी हैं ।</span><span style="font-size: 18pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री सरस्वती महानदी </span></b><b><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span></b><b><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span></b><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सरस्वती प्रागट्यकी कथा वेदकालीन हैं । अति प्राचीन ऋग्वेद से पुराणकाल पर्यन्त अनेक स्थान पर इसकी संगति प्राप्त होती हैं । श्री वाकणकर प्रेरित श्री सरस्वति शोध अभियान के अन्तर्गत </span><i><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री सरस्वती नदी पर ४००० पृष्ट का एक ग्रंथ सिद्धपुर के विद्वान पंडित श्री प्रेमवल्लभ शर्माने लिखा था और श्री वाकणकरजी की प्रकाशन करनेकी इच्छा पर, यह हस्तप्रत उनको ई.सन् १९७९-८० में, इनके सिद्धपुर की मुलाकात समय दी थी । दुर्भाग्यवश इस ग्रंथ कहीं भी प्राप्य नहीं हैं </span></i><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">।<i> </i></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री वाकणकरजीके पास यह ग्रंथ था जिसका प्रमाण उपलब्ध हैं</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> । </span><i><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">इस ग्रंथ निर्माणके लिए स्व.पंडितजीने हिमालय से कच्छ पर्यन्त की तीन बार यात्रा की थी और पुरातत्त्वीय अवशेष </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: purple; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span></i><i><span lang="HI" style="color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> नक्शे इत्यादि भी लगाए थे । इस तपश्चर्या का फल न मिलना हमारा दुर्भाग्य हैं ।</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: purple; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">उपरोक्त कथनानुसार पिप्पलाद द्वारा महाविनाशक वडवानल </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> कृत्या उत्पन्न हुई । विश्व कल्याणार्थ उनका शमन होना आवश्यक था, यथा स्वयं वडवानल की इच्छानुसार ब्रह्माजी की पुत्री सरस्वती </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> कुरारिकाने इसे ग्रहण करके लोक हितार्थ समुद्रमें शांत किया । इस पतितपावनी सरस्वती के नाम की संगति ऋग्वेद से लेकर पुराण पर्यन्त सभी में स्तुति-सूक्तादि के रूपमें विद्यमान हैं ।</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यहां वृकीतीर्थ है । पूर्वकालमें पारधि द्वारा वेधित वृकीका यहां पिप्पलवृक्ष के समीप मोक्ष हुआ था । यहां से मोक्षपिप्पल और सूर्यकुण्ड के दो स्थान समीपमें ही हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><b><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पंचकोशी यात्रा का विधान –</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पंचकोशी यात्रा को तीन या पांच दिवसमें पूरी करनेका विधान हैं । इस यात्रा में पौराणिक महत्तपूर्ण सभी मंदिरो का दर्शन यथा विधि निम्नानुसार किया जाता हैं । आदौ देव</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">द्विज</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरू और शास्त्रमें अपनी श्रद्धाको दृढ – स्थिर निश्चयी करके यात्राका प्रारम्भ करना चाहिए ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विधि</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> – <i>प्रातः काले</i></span><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">क्षौर</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देहशुद्धि</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रायश्चित्तान्ते</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यथाविधि स्नात्वा सन्ध्योपासनादि नित्यकर्माणि कृत्वा</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अंजलौ गंधाक्षतपुष्पान्गृहीत्वा तीर्थान् प्रार्थयेत्<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">- </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ओं सिद्धेश्ररः सिद्धवटस्य साक्षात्</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धाम्बिका सिद्धविनायकश्च । सिद्धेश क्षेत्राधिपतिश्च सिद्धः सरस्वती सिद्धकूपश्च सप्त । कपिलो कर्दमश्चैव</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राचीमाधव संयुताः । सरस्वति वेदमाता</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्रसीदन्तु मे मंगलम् ।। एवं संप्रार्थ्य देव</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">द्विज</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरू नमस्कारपूर्वक</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">संकल्पं कुर्यात् – अत्राद्य महा मांगल्यप्रदे </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.............</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मासे </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">...........</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पक्षे </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">..........</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तिथौ </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.........</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वासरे </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.......... </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गोत्रोत्पन्नोहं </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">........... </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नामा यजमानो सपत्निको – सपरिवारोहं</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अशेषपापक्षय पूर्वक मम समस्त पितृणां विष्णुलोके ब्रह्मलोके च वर्षसहस्रावधि सुखपूर्वक निवासार्थे </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">दशपूर्वान् दशपरानात्मैकविंशति कुलोद्धारणपूर्वक श्रीश्रीस्थलदेवता प्रीति संपादनार्थं च</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पंचकोशीयात्रां यथाज्ञान क्रमेण अहं करिष्ये । अवकाशानुसार </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गणेशं</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सरस्वतीं स्मृत्वा नत्वा च</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span></i><i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मानसोपचारैः महागणपति पूजन – स्मरण – पंचवाक्यैः पुण्याहवाचनादि कुर्यात् ।</span></i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> इस प्रकार संकल्पादि करके श्रद्धायुक्त हृदयसे अपने पूर्वजोंका – कुलाम्बाका स्मरण करते हुए, यात्रा प्रारंभ करें । पंचकोषी यात्रा की सूची निम्नानुसार हैं । </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री पिण्डतारक तीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री नरतीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री अश्वतीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री ब्रह्माजी और ब्रह्माण्डेश्वर महादेव<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री वालखिल्याश्रम और वालखिल्येश्वर महादेव<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री महोदयतीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सहस्रकला माता<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री एकद्वार तीर्थ </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री रहिशंकर आरा</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री मुरलीमनोहर भगवान्<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सिद्धेश्वर महादेव<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सिद्धकूप </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">प्राचीन ज्ञानवापी</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री मार्कण्डेयाश्रम<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री अक्षयवट<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सिद्धचामुण्डा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री अल्पा </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अहल्या</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सरोवर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गूहतीर्थ – गूहेश्वर महादेव और भगवान् श्रीगूह<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री परशुरामजी का दर्शन<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री बिन्दुसरोवर तीर्थ एवं मातृगया<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गयागदाधर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कपिल का दर्शन श्री सत्यनारायण </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री महाकाली के दर्शन<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री कर्दमाश्रम<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री महाप्रभुजीकी बैठक<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री दधिस्थली </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">देथली</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री वटेश्वर महादेव श्री शाण्डिल्यकुण्ड<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री पिप्पलादाश्रम<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री पाण्डवगुफा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री चन्द्रतीर्थ </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चन्द्रासण – चान्देसर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री मुण्डीतीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री संगमेश्वर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री ऋषितडाग </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ऋषि तालाब – रसूल तलाव</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री खरेडिया हनुमान्<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री वृकीलूलतीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री संस्कृत</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वैदिक महाविद्यालय<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गणेशतीर्थ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री भद्रकाली मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री वाराही मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री हर्षदमाता<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गणपतिपीठ </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सिद्धविनायक</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री आम्बलीवाली माता<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गंगनाथ महादेव<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री रूद्रमहालय और श्री महाभागा पीठ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री छबिला हनुमान्<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गोपीनाथ मन्दिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री बिन्दुमाधव </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री रणछोडजी मन्दिर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री राधाकृष्ण मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री पंचमुखी हनुमान मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री बाबाजी की वाडी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सरस्वती मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सूर्यकुण्ड </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">चोलापाडा</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री लक्ष्मीजी मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गोविन्दमाधल मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गुरूदेव धूंधलीमलबाबा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री गोवर्धननाथ मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री धारम्बा माता<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री सिद्धनाथ मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री नगरेश्वर महादेव<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री ब्रह्माणीमता </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जोषी की खिडकी</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री वाराहीमाता </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वहवरवाडा</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री आशापुरी मंदिर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री कनकेश्वरी माता<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री श्यामजी मंदिर </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री लक्ष्मीनारायण मंदिर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री सिद्धेश्वरी मता</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री खोडीयालमाता</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री वारूणीमाता श्री नीलकण्ठेश्वर महादेव</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री रोकडिया हनुमान्</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री सत्यनारायण मंदिर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री बटुक भैरव</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>श्री पातालेश्वर महादेव</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री जलियावीर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री गणपति मंदिर</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री हिंगलाज मताता</span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">श्री अम्बाजीमाता इत्यादि । </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अंतमें जब आज स्त्री जागृति और महिला विकास एवं अधिकार की बात पूरा विश्व कर रहा हैं तब यह बताना अत्यावश्यक हैं कि स्त्री अभ्युत्थान की आधारशीला सिद्धपुरमें ही हैं । देवहूति माता जो कि परमात्मा के सृष्टि निर्माणके मंगलकार्यका निमित्त बनी इतना ही नहीं भगवान से समस्त स्त्री जाति के कल्याण और मुक्ति के लिए वरदान पायी । उनकी ही पुत्री सति अनसूया जिसने जगदम्बा सीताजीको भी संस्कार दिक्षा प्रदान की थी और स्वबल से तीनों ब्रह्मा-विष्णु-महेश को बाल्यरूप में अवतरित किया था । देवहूतिकी नव कन्याए भारतवर्ष के नवखण्डो में गई थी । अर्वाचीन कालमें गं.स्व.मेनाबेन राधाकृष्ण शुक्ल एक आदर्श गुरूमाता बनकर अनेक शिष्योंको मां का स्नेह एवं साधु-संतो-विद्वानों की सेवा की । आज कोई नेता एक वृक्षारोपण करता हैं तो, सभी चैनल व न्यूजपेपरोमें शीघ्र ही प्रकाशित हो जाता हैं । यहां की गं.स्व.आनन्दीबेन मुगटराम पण्ड्या एवं कमलाबेन रामशंकर शुक्ल ने सिद्धपुर हाई-वे से लेकर देथली-वटेश्वर </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> पाण्डवगुफा तकके मार्गकी दोनों साईड पर आजसे ४५ वर्षपूर्व २०१६ नीम के पेड, एक व्रत के रूपमें लगाए थे, जिसकी किसीने नोंध तक नहीं ली हैं । केवल यहां के आज जो जिवीत वृद्ध हैं उनको ही यह सत्य ज्ञात हैं । </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">Awaiting your valued comments : </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><a href="mailto:panditpp@gmail.com">panditpp@gmail.com</a><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><a href="mailto:ppp@audichyabrahmsamaj.in"><span style="color: blue;">ppp@audichyabrahmsamaj.in</span></a> </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 16pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"></span></div></div>Vichar Vatikahttp://www.blogger.com/profile/13823257620101818544noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8245352229922018817.post-25850972000746472242011-02-09T01:13:00.000-08:002011-02-09T01:13:04.120-08:00प्रगट भये बहु पंथ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><b><span lang="HI" style="background: #ffcc99; color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"><span style="font-size: large;">बंदउ गुरुपद पदुम परागा……</span></span></b><b><span style="background: #ffcc99; color: maroon; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-size: large;">.....</span> </span></b><b><span style="color: maroon; font-size: 22pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="color: blue; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विद्वज्जन चरणरेणु पण्डित परन्तप प्रेमशंकर</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><br />
</div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><span style="background: #ccccff; color: purple; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">....</span><span lang="HI" style="background: #ccccff; color: purple; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">परमपूज्य श्री हंसानन्दजी के श्रीचरणोमें गुरूपूर्णिमाके पूनितपर्व पर सादर समर्पित</span><span style="background: #ccccff; color: purple; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.....</span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरू महिमा – </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आषाढ शुक्ल पूर्णिमा को व्यास पूर्णमा कहते हैं । भगवान के ज्ञानावतार श्री द्वैपायन कृष्णने वेद का व्यास एवं अनेक पुराणादि की रचनाद्वारा सनातन वैदिक संस्कृतिको अनुपम योगदान दिया हैं । विद्वद्गण तो मानते हैं कि </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">व्यासोच्छिष्ठं जगत्सर्वं</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> । संस्कृतिकी अनन्त सेवाको सन्मानित करनेके लिए विश्वगुरू वेदव्यासको इस पुनितपर्व पर कोटीकोटी वंदन करते हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हमारी सनातन संस्कृतिमें गुरू की अपार महिमा हैं । गुरूका स्थान सर्वोच्च हैं । गुरूगीता गुरूकी महिता का प्रतिपादन करता हुआ ग्रंथ हैं – गुरूपूर्णमा के पुनित दिवस पर उसका पठन करना चाहिए । </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरूगोविंद दोऊं खडे काके लागु पाय</span><span style="color: maroon; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बलिहारी गुरू आपने गोविंद दियो बताय</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> – स्वयं भगवान से भी उपर किसीका स्थान हैं तो वह है सद्गुरूका । श्रुति</span><span style="color: black; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">स्मृति</span><span style="color: black; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">पुराणेतिहासादि समस्त वैदिक वाङमयमें गुरू की महत्ताका वर्णन मिलता हैं । यहां कुछ उधृत प्रस्तुत हैं – </span><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यो गुरू सःशिवः प्रोक्तो यः शिवः स गुरूः स्मृतः । यथा शिवस्तथाविद्या यथा विद्या तथा गुरूः । शिवविद्या गुरूणां च पूजया सदृशं फलम् ।। सर्वदेवात्मश्चासौ सर्वमंत्रमयो गुरूः । तस्मात्सर्वप्रयत्नेन यस्याज्ञां शिरसा वहेत् ।।</span></i><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 10pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">शिवपुराण वायवीय संहिता ।</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हमारी सनातन वैदिक परम्परा गुरूपसदन होनेका सिखाती हैं । </span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">उपगम्य गुरूं विप्रमाचार्यं तत्ववेदिनम्</span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">- </span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="color: blue; mso-ansi-font-weight: bold;">तद्विज्ञानार्थं स गुरुमेवाभिगच्छेत्समित्पाणि</span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">: </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">श्रोत्रियं ब्रह्मनिष्ठम्</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">(<span lang="AR-SA">मु</span></span><span style="font-size: 14pt;">.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">उप</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">)</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> - </span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">स गुरूमेवाभिगच्छेत्</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">.....</span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">श्रोत्रियं ब्रह्मनिष्ठम्</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">...</span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">अशिष्यायाविरक्ताय यत्किंचिदुपदिश्यते</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">तत्प्रयात्यपवित्रत्वं गोक्षीरंश्वद्रतौ यथा</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> – आचार्यवान् भव । योगविशिष्ठकारने तो बताया हैं कि गुरूपदेशशास्त्रर्थेबिना आत्मा न बुध्यते</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> । गुरू तो चाहिए ही चाहिए । </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वशिष्ठजी कहते हैं – </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरूम्बीना वृथो मंत्रः </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बीन गुरूज्ञान कहां से पाए</span><span style="color: black; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">..... </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यूं तो दुनियामें सभी विद्याओंकी पुस्तके उपलब्ध हैं किन्तु क्या कोई सर्जरीकी पुस्तक पढकर सर्जरी कर सकता हैं या कोई एरक्राफ्ट चला सकता हैं </span><span lang="EN-US" style="color: maroon; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">?</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरू की आवश्यकता अनिवार्य हैं । चाहे मंत्रविज्ञान हो या यज्ञादि कर्म प्राधान्य</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">सभी जगहपर गुरू की परमावश्यकत रहती ही हैं । स्वयं नारायणने भी राम व कृष्ण बनकर गुरूचरण सेवा की हैं । वशिष्ठजी कहते हैं – </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरूम्बीना वृथो मंत्रः</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> यदि बीना गुरूके कोई मंत्र पठन कर भी लो तो निरर्थक हैं । </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">अदिक्षिता ये कुर्वन्ति जपयज्ञादिका क्रिया सर्वं नष्फलतां यान्ति शीलायामुप्तबीज वत्</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> – यथा पत्थरपर पडा बीज अंकूरित नहीं होता</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बीना गुरूका मंत्र कभी फलित नहीं होता । लेकिन गुरू भी ईश्वरकी कृपाके बीना नहीं मिलते </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">- </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">बीन</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हरि</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">कृपा</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">मिलहीं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">नहीं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">संता </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सत</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">संगति</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">संसृति</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अन्ता</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">। अतः सद्गुरूकी प्राप्ति के लिए इश्वरकृपा होनी चाहिए ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आजके गुरू – </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">आजकल गुरूओंकी तो लम्बी लाईन<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हैं । एसी गाडीयोंमें ओर आलिशान मठोंमें निवास करनेवाले गुरूओकी लम्बी यादी हैं । पानी पिजे छानकर गुरू किजे जानकर । सुयोग्य गुरू न मिले तो गुरू न करें । स्वामि विवेकानन्दजी गुरूदिक्षा के पूर्व श्रीरामकृष्ण परमहंसजी पास गए थे । उन्होंने सुना था की गुरूजी द्रव्यको श्पर्श नहीं करते हैं । नरेन्द्रने </span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विवेकानन्दजीने</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">गुरूका ध्यान न हो ऐसे उनकी गद्दी पर सिक्का रख दिया । परमहंसजी जैसे ही विराजमान हुए सहसा खडे हो गए ओर बोले आज आसनमें कूडा आगया हैं । ऐसी परिक्षा समर्थ रामकृष्णजी की भी हुई थी । आज तो मठोंकी मंडी लगी हैं ओर चारों और सेल्समेन</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">एजन्ट गुमते हैं – शिष्योकी खोजमें । उनकी दुकान अच्छी चलनी चाहिए ओर ऐसा करनेके लिए वे कुछ भी हद तक गीर सकते हैं । वे यो यहां तक दुराग्रह रखते हैं कि वे जो कहे वो ही सनातन सत्य हैं – डायरेक्ट प्रभु के एजन्ट । शास्त्रमर्यादा की ऐसी की तैसी । कोई कहे स्त्रीयोंका दर्शन तक मत करो – प्रायः उनका प्रागट्य ब्रह्माण्डसे सीधा ही हुआ होगा । हमारे शास्त्रोने स्त्रीको जगदम्बाका स्वरूप बताया हैं । कोई कर्मकाण्डका विरोध करता हैं । कोई वेद – उपनिषदोके मंत्रोको बदलनेका साहस करता हैं</span><span lang="EN-US" style="color: black; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">जो अपौरूषेय हैं । </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">रामजी</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">तो</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">स्वयं</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भगवान</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">थे</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">उनको</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यज्ञ</span><span style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पूजा</span><span style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सन्ध्या</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">क्या</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जरुरत</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">थी</span><span style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">फिर</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">वह</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यह</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सब</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">थे</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">स्वयं</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">वशिष्ठ</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">व</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विश्वामित्र</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जैसे</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ब्रह्मर्षि</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">उन</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यज्ञादि</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">का</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आचार्यत्व</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">थे</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><b><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span></b><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आज</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">के</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">स्वयं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बन</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बैठे</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरु</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यज्ञादि</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पूजनार्चन</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर्मकाण्ड</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">से</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विमुख</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">और</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भले</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भोले</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">लोगो</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बहकाकर</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">लूटते</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सीधा</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">वेद</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">किसी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पचता</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">नानुष्ठानं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विनावेद</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">वेदनं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पर्यस्यति</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ब्रह्मधीस्तवतैवस्यात्फलदेति</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">परामाता</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अनु</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">.</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">प्रकाश</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">श्रीविद्यारण्यस्वामि</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ने</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">इसपर</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विशेष</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बात</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कही</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गीता</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कहती</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कि</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सहजं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर्म</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कौन्तेय</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सदोषमपि</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">त्यजेत्</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यज्ञदानतपः</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर्म</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">त्याज्यं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कार्यमेव</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">तत्</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भगवान</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ने</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सुस्पष्ट</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कहा</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हैं </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यज्ञ</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पूजादि</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कार्य</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">लोग</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हितार्थ</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अतः</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कभी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">त्यागें</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">क्योंकि</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जो</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">श्रेष्ठनर</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आचरण</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">उसीका</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ही</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अनुसरण</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शिष्यगण</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हैं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विद्वानो</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">संतो</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">के</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">लिए</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गीता</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आदेश</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बुद्धिभेदं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जनयेदज्ञानां</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर्मसंगिनाम्</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जोषयेत्सर्व</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर्माणि</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विद्वान्युक्तः</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">समाचरन्</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।।गी</span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">.3.26 </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">समर्थ</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ब्रह्मतत्त्वकी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्रविरूध्द</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">व्याख्या</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">तस्माच्छात्रं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">प्रमाणंते</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कार्याकार्य</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">व्यवस्थितौ</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ज्ञात्वा</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्रविधानोक्तं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कर्मकर्तुमिहार्हसि</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">(</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गी</span><span style="color: blue; font-size: 14pt;">.17.24)</span><span style="font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">परमार्थाय</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्रीतम्</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">श्रुति</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कहती</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कि</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्रज्ञो</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">s</span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पि</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">स्वातंत्रेण</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ब्रह्मज्ञानान्वेषणं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कुर्यात्</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">(</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मु</span><span style="color: blue; font-size: 14pt;">.</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">उप</span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">)</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्रं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">तु</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अन्त्य</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">प्रमाणम्</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">समर्थ</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">होते</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हुए</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्रविरूध्द</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बोलना</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ये</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शास्त्र</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मर्यादा</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पानी</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पीजे</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">छानकर</span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कीजे</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जानकर</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ज्ञान</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ध्यान</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जाने</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">नहीं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मनवाँ</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मूढ</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अजान</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पाप</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">चडावें</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शीश</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पै</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">बिन</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जाने</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मान</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आजकल</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">तो</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">प्राय</span><span style="font-size: 14pt;">:</span><span style="font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span style="font-size: 14pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शिष्यवित्तोपहारक</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">:</span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span></b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">।</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">यस्यागमः</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">केवलजीविकायै</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">तं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">ज्ञानपण्यं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वणिजं</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">वदन्ति</span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">।</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शिष्योकी</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">संम्पत्तिसे</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मठ</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आश्रम</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">चलानेवाले</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ए</span><span style="font-size: 14pt;">.</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सी</span><span style="font-size: 14pt;">. </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कारवाले</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">सन्त</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">(</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मठरूपी</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">दुकान</span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">चलानेवाले</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">) </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ही</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ज्यादा</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मिलते</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">। जिसके जीवनमें तप नहीं</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">तितिक्षा या उपरति नहीं वह कैसे सन्त हो सकता हैं । प्रकृतिजन्य उष्मा</span>-<span lang="HI">शीत</span>-<span lang="HI">वर्षा नहीं सह सकता</span>, <span lang="HI">तो वह तपहीन गुरूको पाखण्डी समझना यथोचित हैं । भगवान वेदव्यासजीने<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ऐसे धनी</span>-<span lang="HI">कुटिल गुरूओंसे सावधान रहनेकी बात कई जगह पर की हैं । संत शिरोमणी तुलसीदासजी ने भी कहा हैं <span style="color: blue;">बहुदाम सँवारहिं धाम जति । विषया हरि लीन्हि न रहि बिरती । तपसी धनवंत दरिद्र गृही । कलि कौतुक तात न जात कहीं । धनवंत कुलीन मलीन अपी । द्विज चिन्ह जनेउ उघार तपी । नाहि मान पुरान न बेदही जो । हरि सेवक संत सही कलि सो । कलिमल ग्रसे धर्म सब लुप्त भए सद्ग्रंथ । दंभिन्ह निज मति कल्पि करि प्रकट किए बहु पंथ ।</span><span style="color: black;"> कलियुग में अरबो</span></span><span style="color: black;">-<span lang="HI">खरबोकी संपत्ति के मालिक</span>-<span lang="HI">ट्रस्टी संत महंतो की कमी नहीं होगी । अखण्ड सनातन सभ्यताको अपनी दुकान चलाने हेतु छोटी छोटी मान्यता – विचारधाराओंमे बटोरकर – दंभ व स्वार्थयुक्त अनेक छोटे</span>-<span lang="HI">छोटे संप्रदायोंमें विघटित कर दी हैं । इस परिस्थिति में सुज्ञ प्रजा व विद्वानोंका परम कर्तव्य हैं कि इस पाखण्ड लीला का निरसन करनेकी दिशामें प्रशस्त हों</span>, <span lang="HI">आज नहीं तो आनेवाला कल इस विघटनके द्वारा सर्वनाश की दिशामें और आंतरिक कलहमें निःसंदेह परिणित होगा ।</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कथा एवं ज्ञानसत्र के माध्यम से भोले-भले एवं सीधे लोगों को लूंटनेका कार्य आज जोरशोर से चारो तरफ चल रहा हैं । शास्त्र मर्यादा का कौन विचार करता हैं </span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">? </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">भागवत रामायणादि के पारायणका पूर्ण विधान होते हुए भी स्वच्छन्दासे अपने हिसाबसे पारायण को ज्ञानसत्रका नाम देकर चलाते हैं ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>भगवति श्रुति कहती हैं कि </span><span lang="HI" style="background: yellow; color: #943634; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-highlight: yellow;">समर्थोपि स्वातंत्रेण ब्रह्मान्वेषणं न कुर्यात् ।</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> आजकल तो अत्रि वशिष्ट अंगिरा या विश्वामित्र से भी अधिक ज्ञानी हो ऐसे मनचले अनेक बाबा निकल पडे हैं । पुराणोंका तत्त्व निरूपण एवं यथार्थता की बात तो एक तरफ रही समग्र समाज को कर्मभ्रष्ट करने चले हैं । स्वयं के जीवनसे तो तप को तिलांजली दे दी हैं ओर सामान्य जनमानस को गुमराह करते हैं । संत शिरोमणी श्री तुलसीदास ने कहा हैं </span><span lang="HI" style="background: yellow; color: #943634; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-highlight: yellow;">सबदी साखी दोरहा</span><span style="background: yellow; color: #943634; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI; mso-highlight: yellow;">, </span><span lang="HI" style="background: yellow; color: #943634; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-highlight: yellow;">कहि किहनी उपहान । भगति निरूपहीं भगत कली निन्दहिं वेद-पुरान ।।</span><span lang="HI" style="color: #943634; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आजकल तो किसी उपनिषदके एक शब्दको पकडकर (जो वे समझते भी नहीं)</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">साखी</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">दोहे</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">उपाख्यान कहानियां</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">चुटकुले</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कव्वालीयां</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गजल कहकर केवल लोकमानस का रंजन करके धर्मात्मा बने बैठे हैं । वेद - शाखा - धर्मशास्त्र किसीका ज्ञान न होते हुए भी समर्थ ज्ञाता होनेका पाखण्ड करते हैं और उनके एजन्ट हमारे बीच मीडिया के माध्यम से ग्राहक ढूंढते रहते हैं । नित्य एक नया पंथ नया आश्रम नया सम्प्रदाय कीडे मकोडे की तरह उभर आता हैं । सहज समाधि कोर्ष</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-fareast-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">राजयोग शिबिर.. आज आपको अक्षरों की जरूरत नहीं सीधे ही निबंध लिखना सकते हैं । महर्षि पातञ्जलिने अष्टांग योग एवं क्रमशः उद्गमन की बात की है । आज के गुरू आपको सीधे ही उपर भेज रहे हैं । आप विचार करें उनके आंतरिक चरित्रका । आप देखिए कभी वो बीना गाडी या ए.सी. रह सकते हैं । किसी गरीब के घर उच्छिष्ठ भोजन अन्न ब्रह्म मानकर खा सकते हैं । कभी दिखावे के लिए तो कर भी लेंगे लेकिन यह उनकी पाखण्ड का एक भाग ही हैं । लाखों रूपए मिडीयावालों को प्रचार के लिए दे ते हैं । नकली चीज बेचने के लिए ही ज्यादा शोर मचाना पडता हैं । शिक्षित समाज आगे आकर ऐसे पाखण्ड का निरसन करेगा तब हीं निर्मल भारत का निर्माण होगा । यह एक आतंकवाद से भी अति गंभीर समस्या है ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू कैसे होने चाहिए –</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जिनके</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">चरण</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कमलों</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">परम</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शांति</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मिले</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">और</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">मन</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">समाहित</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">रहे</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शांत</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">रहे</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">संकल्प</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">विकल्पों</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">का</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शमन</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हो</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरु</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">होने</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">चाहिए</span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">। गुरूगीता क्या कहती हैं <span style="color: blue;">तमे दुर्लभं मन्ये शिष्यहृतापहारका । गुकारश्चान्धरा हि रूकारस्तेज उच्यते । अज्ञानग्रासकं ब्रह्म गुरूदेव न संशयः । दियते येन विज्ञानं क्षीयते पाशबंधनम् । </span><span style="color: black;">अज्ञानरूपी अंधकारसे और वासनाओंके पाशबंधोसे जो मुक्ति दिला सकें ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">या विद्याच्चतुरोवेदान्सांगोपनिषदो द्विज</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">:, </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">पुराणं विजानाति य</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">: </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">सतस्माद्विचक्षण</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">:</span></b><span style="font-size: 14pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">वेद</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">-<span lang="AR-SA">वेदांत के ज्ञाता होने के साथ साथ अच्छे पौराणिक </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हो । </span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">धर्मशास्त्र विदो ये वै तेषां वचनमौषधम्</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">ऐसे धर्मशास्त्र के विद्वानका वचन औषध जैसा होता है ।</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">तद्विज्ञानार्थं स गुरुमेवाभि</span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">गच्छेत्समित्पाणि</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">: </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">श्रोत्रियं ब्रह्मनिष्ठम्</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;"> </span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">(<span lang="AR-SA">मु</span></span><span style="font-size: 14pt;">.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">उप</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">)</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> <span lang="HI">। </span></span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">दीक्षायुक्तं गुरो</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">: </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">ग्राह्यं मंत्रंह्यथ फलाप्तये</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">ब्राह्मण</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-size: 14pt;">: </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">सत्य पूतात्मा गुरोर्ज्ञानी विशिष्यते । उपगम्य गुरूं विप्रमाचार्यं तत्ववेदिनम्</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, </span></b><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold;">जापिनं सद्गुणोपेतं ध्यानयोग परायणम् </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">। उपासक</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">,</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> <span lang="AR-SA">तत्ववेत्ता </span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ओ</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">र ज्ञानी व पवित्र भी है</span><span style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;">, <span lang="AR-SA">ईश्वर के ध्यान में रत रहते ह</span></span><span lang="HI" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">ो</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt;"> ।</span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शिष्यचित्तोपहारकः </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शिष्यके चित्तको समाहित कर सकें । जो सद्गुरू होते है उनको तो शिष्यके कल्याणमें ही रूचि होती हैं । उनका कोई संप्रदाय बढानेमें रस नहीं होता । आजके महंतोको शिष्यका कल्याण हो या न हो – कंठी बंधवाना – युनिफोर्म पहनाना – अपना तिलक करना </span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(<span lang="HI">ट्रेडमार्क</span>) – <span lang="HI">संप्रदायने नियत किया</span>, <span lang="HI">उसीसे ही सभीका अभिवादन करना </span>(<span lang="HI">कोडवर्ड</span>) <span lang="HI">इत्यादि । आजके संप्रदाय कट्टरतावादी होते जा रहे हैं । कलके भारतके लिए आतंकवादसे भी यदि ज्यादा भय है तो</span>, <span lang="HI">यह बढते कट्टरतावादी छोटे</span>-<span lang="HI">छोटे परिवार</span>, <span lang="HI">समाज</span>, <span lang="HI">योगसंस्थाओंसे । भगवान श्रीकृष्णने गीतामें अढारह योगोका ज्ञान</span>, <span lang="HI">अपने शिष्य अर्जून को दिया किन्तु गीता में कहीं भी कृष्ण उवाच नहीं हैं । अंतमें भगवानने अर्जूनको कहा कि </span></span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">यथायोग्यं तथा कुरू</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> तेरी बुद्धि एवं श्रद्धा जिसे स्वीकार करे</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">वो ही तू कर । कोई संप्रदाय या शाखा नहीं । सद्गुरूतो कतकरेणुके </span>(<span lang="HI">एलम</span>) <span lang="HI">पुष्पकी तरह होते हैं । शिष्योंके संशयरूपी मलको लेकर पानीके नीचे बैठ जाते हैं – पानी निर्मल हो जाता हैं पर कहीं भी अपना नाम नहीं । भगवाननें सृष्टि बनाकर – सूर्य</span>-<span lang="HI">चन्द्र बनाकर – पर्वत</span>-<span lang="HI">नदिया</span>-<span lang="HI">सागर बनाकर कहीं भी अपना नाम नहीं लिखा । वर्षा के जलके साथ कभी बिल नहीं आता । आजके गुरूओंकी शिबिरमें दक्षिणा देनी पडती हैं । किसी साधारण या जनसामान्यके वहां ये गुरू जाते नहीं – आर्थिक दक्षताके आधारपर ही उनका व्यवहार चलता हैं । हजार रूपये लेकर बीस रूपये लोक हितार्थ खर्च करते हैं</span>, <span lang="HI">बाकी मठ</span>-<span lang="HI">मंडीका मुनफा अपनी ऐयाशीके लिए । ऐसे अनेक छोटे</span>-<span lang="HI">छोटे संप्रदायोके विकासमें</span>, <span lang="HI">विद्वद्वर्गकी सुषुप्ति एवं जनजागृतिका अभाव ही कारणभूत हैं ।</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू के प्रकार –</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जिस प्रकार ५ वॉल्ट के बल्बमें पावरस्टेशन का सीधा सप्लाय नहीं दे सकतें</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> वैसे ही अनन्त शक्ति ब्रह्मका अनाधिकारीको अनुभूति सीधे ही नही कराई जाती हैं । </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">शक्तिपातानुसारेण शिष्योनुग्रहमर्हति</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> योग्यताके आधारपर ही इस परम तत्वका बोध हो सकता हैं । </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">हर कोई मेडिकलमें नहीं जा सकता या आईएएस नहीं बन सकता</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> । यथा योग्यताके अनुसार ही ईश्वर कृपासे गुरू मिलते हैं । </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अनुग्रह प्रकारस्य क्रमोयमविवक्षतः शि</span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">.<span lang="HI">पु</span>.<span lang="HI">वा</span>.<span lang="HI">सं</span>.3-4</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> <span lang="HI">तंत्र व वैदिक मतानुसार तीन प्रकार के गुरू होते है </span></span><span style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">(<span lang="HI">१</span>) <span lang="HI">दिव्यौघ </span>(<span lang="HI">२</span>) <span lang="HI">सिद्धोघ </span>(<span lang="HI">३</span>) <span lang="HI">मानवौघ</span></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> । </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">जिस प्रकार १०००० वॉल्टकी मोटर को सीधा सप्लाय दे सकते हैं – किसी ट्रान्सफोर्मरकी जरूरत नहीं हैं</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">वैसे ही तप और भक्ति एवं पूर्वजन्मोंके अर्जित पुण्यकी जिसके पास पूंजी हैं</span>, <span lang="HI">उसे स्वयं परमात्माके द्वारा उपदेश मिलता हैं जैसे कि प्रहलाद – ध्रुव – अर्जून – देवहूति आदि । दिव्य विग्रह ही अपने दिव्य स्वरूपसे उपदेश देते हैं । ये हैं <span style="background: yellow;">दिव्यौघ</span> गुरू परंपरा ।</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">कहीं पर प्रभु स्वयं न आते अपने दिव्य भक्तो ओर सिद्धो को गुरूके रूपमें भेजकर अनुग्रहीत करते हैं । क्योंकि ५०० वॉल्टके बल्ब के लिए ट्रान्सफोर्मर चाहिए । जैसे शंकराचार्य द्वारा चार शिष्योंको उपदेश</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">शुकदेवजी द्वारा परिक्षितको उपदेश हुआ हैं । ये हैं <span style="background: yellow;">सिद्धौग</span> परंपरा ।</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">अब आप समझ ही गए होंगे कि ५ वॉल्ट के बल्ब को तो मिटरसे जो सप्लाय आता है</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">वो भी सीधा नहीं दे सकतें । उसमें भी एक ओर ट्रान्सफोर्मर की आवश्यकता रहती हैं । सज्जन व साधारण अधिकारीयोंको साधुजन द्वारा जो उपदेश होता हैं</span>, <span lang="HI">यह <span style="background: yellow;">मानवौघ</span> परंपरा हैं ।</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 18pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू कृपा –</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">इश्वर कृपा होती हैं या व्रत</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-<span lang="HI">तपादि द्वारा जब पुण्यसंचय होता हैं तब सद्गुरूकी प्राप्ति होती हैं । श्रुति कहती हैं </span></span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">व्रतेन दीक्षा माप्नोति</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> व्रतादि द्वारा ही दीक्षाधिकारत्व मिलता हैं । </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">दिव्यंज्ञानं यतो दद्यात्कुर्यात्पापक्षयं तथा । ततो दिक्षेति लोकेस्मिन्किर्तिता तंत्रपारगैः</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> । जिसके द्वारा दिव्यज्ञानकी अनुभूति हो ओर पापोंका क्षय हो उसे शास्त्र दिक्षा कहते हैं । दिक्षाके कई प्रकार हैं जैसेकी शाम्भवी</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-<span lang="HI">शाक्ति</span>-<span lang="HI">मान्त्री इत्यादि । सद्गुरू किसी भी प्रकारसे शिष्यको शक्तिपात करके अनुग्रहीत करते हैं । श्पर्शके द्वारा – शिष्यके मस्तिक या देह पर श्पर्श करके – जैसे मरघी या पक्षी श्पर्श करके अंडेको पुष्ट करती हैं । कृपा दृष्टि के द्वारा जिस प्रकार मछली अपने अंडेको देखकर ही पुष्ट करती हैं । ध्यान या चिंतन द्वारा जिस प्रकार काचबी </span>(<span lang="HI">कच्छपी</span>) <span lang="HI">ध्यानके द्वारा अपने अंडोको पुष्ट करती हैं । संकल्प द्वारा जिस प्रकार कीट भ्रमर बनता हैं । तपोबल का प्रकाश डालकर – जिस प्रकार सूर्यकी किरणों से कमल खिलते है – सूर्यमूखी पुष्प खिलते हैं । शिष्यकी योग्यताके आधारपर ही गुरू कृपाका आधार हैं</span>, </span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">खगकी भाषा खग ही जाने</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> जैसे गरूडजी जैसे पक्षीराज को ज्ञान देनेके लिए काकभूशुण्डीजी द्वारा रामकथा कही गई । इस प्रकार गुरूके माध्यमसे दिव्यशक्तिका संचार शिष्य पर होता हैं जिसे शक्तिपात कहते हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरू मिलना ईश्वर की कृपा व स्वकीय पुण्यपुरूषार्थ पर निर्भर हैं यद्यपि सबके लिए प्रथम गुरू माता</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-<span lang="HI">पिता ही होते हैं क्योकि पिताके बैजिक संस्कार व माताकी सगर्भावस्थामें सच्चिन्तन ही जातकको संस्कार के रूपमें मिलते हैं । </span></span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">न मातुः परमदैवतम् – सहस्रान्तुपितृन्माता गौरवेणातिरिच्यते – मनु</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>छोटे बच्चेको भोजन कराना – शोचादि कराना – मामा</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-<span lang="HI">चाचा</span>-<span lang="HI">दादा बोलते शिखाना – अपने वात्सल्यके अमृतसे पुष्ट करना माताका काम हैं । इसलिए कहा हैं कि माता एक हजार शिक्षकोंके बराबर हैं । अंगूली पकडकर चलना सिखाना – कंघेपर बिठाकर खिलौने से खेलना – सभ्यतासे बोलना पिता सिखाते हैं</span>, <span lang="HI">यथा गुरूकी अनुपलब्धिमें एवं सर्वप्रथम गुरूके रूपमें माता</span>-<span lang="HI">पिताकी पूजा भी आज अवश्य करनी चाहिए । ‘मधर्स डे’ या ‘फाधर्स डे’ वाली पाश्चात्य </span>(<span lang="HI">पछात</span>) <span lang="HI">संस्कृति को भी एकदिन के लिए माता पिता को याद करनेकी बात</span>, <span lang="HI">भारतीय संसर्गसे समझमें आई हैं ।</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">गुरूकी कृपाका – ज्ञानका साक्षात्कार कब होगा</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">यह शिष्यकी योग्यता पर निर्भर हैं । </span></span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आचार्यात्पादमाद्दत्ते पादंशिष्य स्वमेधया</span><span style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">कालेन पादमादत्ते पादं स ब्रह्मचारिभिः</span></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"> ।। कुछ बाते शीघ्र ही – तत्काल आत्मसात् होती हैं – कुछ तत्काल नहीं होती कालान्तरमें समझमें आती है – कुछ शिष्य स्वमेधा या चिंन्तनसे अनुभूत करता हैं – कुछ तप</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">-<span lang="HI">चर्चा या मित्रोके माध्यम द्वारा आत्मसात् होता है<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>। </span></span><span lang="HI" style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">पारस केरा गुण किसा</span><span style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">पलटा नहीं लोहा । कै तो निज पारस नहीं</span>, <span lang="HI">कै बीच रहा बिछोहा </span></span><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">। अगर पारस के श्पर्श से लोहा सोना नहीं बनता तो या तो असली पारस नहीं या तो लोहे ओर पारस के बीच में कोई अन्तराय हैं ।</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">आज गुरू पूजनके अति पूनितपर्वपर</span><span style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 14pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;">, <span lang="HI">मेरी स्वल्प समझको साकृत करना गुरू पूजा ही समजता हूं । विवेकयुक्त विचार करके गुरूपसदन हो ओर इश्वर कृपासे शीघ्र ही सद्गुरुकी प्राप्ति हो ऐसी मंगल कामना ।</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="background: #ffcc99; color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-size: large;">तस्मै श्री गुरवे नमः ।।</span></span><span style="background: #ffcc99; color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="font-size: large;">.....</span> </span><span style="color: maroon; font-family: 'Mangal','serif'; font-size: 20pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="background: #ccffff; color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">विद्वज्जन चरणरेणु पण्डित परन्तप प्रेमशंकर</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="HI" style="color: black; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">हमारी वेब साईट पर लॉगिन करें </span><span lang="HI" style="color: blue; font-family: 'Mangal','serif'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-language: HI; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman';">– </span><span lang="EN-US" style="color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;">url :</span><span lang="EN-US" style="color: blue; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><a href="http://www.audichyabrahmsamaj.in/"><span style="color: blue;">http://www.audichyabrahmsamaj.in</span></a><span lang="EN-US" style="color: blue; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="color: blue; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Shruti; mso-bidi-language: GU; mso-fareast-language: GU;"><span style="mso-spacerun: yes;"></span>E-mail : </span><a href="mailto:panditpp@gmail.com">panditpp@gmail.com</a> <a href="mailto:ppp.siddhpur@gmail.com">ppp.siddhpur@gmail.com</a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div></div>Vichar Vatikahttp://www.blogger.com/profile/13823257620101818544noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8245352229922018817.post-90837434642229211972011-02-08T22:01:00.000-08:002011-02-08T22:08:27.128-08:00आधार..<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><span style="color: #990000; font-size: large;"><strong>मेरा विचार....</strong></span><br />
<br />
इस ब्लोग के माध्यम से हमारी सनातन संस्कृति एवं सभ्यता पर नया प्रकाश डालनेका सनम्र प्रयास करता हूं । हमारी सभ्याता अति प्राचीन एवं सनातन हैं । हमारी संस्कृति वैश्विक है क्यों कि वसुधैव कुटुम्बकम् की भावना का उद्गम यहां से हुआ हैं । हमारे वेदों की स्तुतियां देखेंगे तो पता चलेगा कि हमने न केवल किसी प्रांत, देश, काल, जाति की ही नहीं, पर पूरे ब्रह्माण्ड के समग्र जीव सृष्टि के सार्वत्रिक कल्याण की बात ही कही हैं । हमने पूर्ण परब्रह्म की बात कहकर, सभी संप्रदाय प्रवर्तको को प्रणाम किया हैं । हमारा परमात्मा इस लिए पूर्ण हैं कि वो ईसा मसीहा भी हैं पयगम्बर भी हैं, तीर्थंकर भी हैं ओर ग्रंथसाहब भी हैं । निर्गुण भी है और सगुण भी हैं । कुत्तेमें भी हैं - चीटीमें भी हैं, ब्रह्मामें भी हैं, मानवमें भी हैं । काल के सभी क्षणमें और देश के (ब्रह्माण्ड के) सभी कणमें बसा हैं ।<br />
<br />
इसी ब्लोग के माध्यम से हम विचार-विनिमय करके ज्ञान संवर्धन का अनुपम प्रयास करेंगे ।<br />
<br />
पण्डित परन्तप प्रेमशंकर - सिद्धपुर</div>Vichar Vatikahttp://www.blogger.com/profile/13823257620101818544noreply@blogger.com0